neokorporacjonizm
 
Encyklopedia PWN
neokorporacjonizm, neokorporatyzm
[gr.-łac.],
jedna z 2 form korporacjonizmu, określana również mianem korporacjonizmu liberalnego.
Neokorporacjonizm jest typem stosunków politycznych i teorią społeczną, tendencją w dojrzałych demokracjach liberalnych, polegającą na przyznaniu uprzywilejowanej pozycji określonym grupom społecznym i reprezentującym je grupom interesu w dostępie do procesu decyzyjnego. W neokorporacyjnym typie stosunków politycznych szczególna rola przypada 2 opozycyjnym grupom — pracodawców oraz robotników (związki zawodowe). Są to tzw. partnerzy socjalni, których reprezentantom państwo zapewnia monopol w dostępie do sfery przetargów publicznych. Powstaje zinstytucjonalizowany system powiązań między grupami interesu a rządem.
Strony dążą do stworzenia stabilnych mechanizmów i procedur kooperacji w procesie tworzenia i wprowadzania w życie polityki publicznej. Wyrazem koncentracji staje się stworzenie zamkniętej formy prowadzenia przetargów politycznych, określanej mianem tripartizmu. Jest to konfiguracja instytucji i agend reprezentujących rząd, związki zawodowe i przedsiębiorców, w ramach której toczą się konsultacje i przetargi, dotyczące zwłaszcza polityki przemysłowej państwa (np. kwestie płac, cen, ubezpieczeń, zasiłków, polityki dochodowej).
Neokorporacjonizm mógł się rozwijać w warunkach powiększającej się roli państwa w gospodarce oraz w warunkach wzrostu gospodarczego, co ułatwiało godzenie sprzecznych interesów. Łączy się z rozbudową reprezentacji interesów kosztem partii politycznych i parlamentu, rozbudową i instytucjonalizacją form współpracy między organizacjami zbiorowych interesów a administracją rządową, głównie przez niezależne agencje rządowe oraz ciała doradcze i pomocnicze administracji. W Austrii, Norwegii oraz Szwecji istnieje tzw. silny neokorporacjonizm; proces decyzyjny jest scentralizowany, uczestniczą w nim oprócz rządu najwyższe władze każdej z 2 ekonomicznych grup interesu; zachowują one znaczny zakres autonomii organizacyjnej, stając się częścią struktury administracji publicznej. Umiarkowany neokorporacjonizm występuje m.in. w Niemczech i Holandii; przetargi kolektywne dotyczą określonych sfer polityki przemysłowej i pojawiają się z reguły jako sposób przezwyciężenia kryzysów gospodarczych. Słaby neokorporacjonizm istnieje np. we Francji i Włoszech; układ grup interesu jest sfragmentaryzowany, a zakres stosowania kolektywnych form przetargów bardzo wąski.
Bibliografia
K.A. WOJTASZCZYK Neokorporatyzm w systemach politycznych współczesnego kapitalizmu, Warszawa 1989;
U. von ALEMANN Neokorporatismus, Frankfurt–New York 1981.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia