mapa geologiczna
 
Encyklopedia PWN
mapa geologiczna,
mapa przedstawiająca występowanie skał o określonym wieku i składzie na powierzchni Ziemi (m.g. zakryta) lub pod tą powierzchnią — na powierzchniach ścięcia naturalnego (m.g. odkryta, np. bez utworów czwartorzędowych) lub ścięcia geometrycznego (np. mapy ścięcia poziomego).
M.g. powierzchniowe sporządza się na podstawie kartowania wychodni skał na powierzchni terenu (zdjęcie geologiczne) oraz na podstawie danych uzyskanych z płytkich wyrobisk: wkopów i wierceń; do ich wykonania wykorzystuje się również geol. interpretację zdjęć lotn. i satelitarnych; m.g. wgłębne powstają gł. na podstawie danych pochodzących z głębokich wierceń oraz z interpretacji danych geofiz., np.: sejsmicznych, grawimetrycznych, magnet.; wśród m.g. wgłębnych najważniejszymi są: mapy strukturalne, ukazujące za pomocą izolinii (tzw. stratoizohips) położenie względem poziomu morza wybranej powierzchni. Ze względu na treść i przeznaczenie rozróżnia się kilkanaście typów m.g.: mapy stratygraficzne, litologiczne, tektoniczne, hydrogeologiczne, surowcowe i in. M.g. pozwalają na określenie budowy geol. danego obszaru; zwykle zawierają przekrój i profil geol. (ilustrujące wgłębną budowę geol. obszaru objętego mapą) oraz tekst objaśniający; mają duże znaczenie praktyczne (w geologii poszukiwawczej, budownictwie, hydrologii). Obecnie odchodzi się od koncepcji m.g. wydawanych drukiem na rzecz m.g. traktowanych jako ciągle aktualizowana cyfrowa baza danych, z której w miarę potrzeb można pobierać różne dane (warstwy tematyczne) i z nich tworzyć różne mapy dostosowane do indywidualnych potrzeb użytkownika.
Pierwsza m.g. ukazała się 1644 we Francji. W Polsce pierwszą ogólną m.g. wydał 1815 S. Staszic; wydawanie pierwszych nowoczesnych m.g. zapoczątkowała 1887 AU w Krakowie (Atlas geologiczny Galicji 1887–1914).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia