kulty solarne

kulty solarne,

ważny składnik wierzeń w religiach politeistycznych, którego istotą jest kult Słońca lub jego personifikacji.

Najbardziej rozwinęły się w Mezopotamii (sumer. Utu, babiloński Szamasz), u ludów śródziemnomor. i Bliskiego Wschodu (gr. Helios, rzym. Sol, hetycka bogini Ariniti, egipski Re), Chin (matka 9 słońc Xi He), Indii (Surja) oraz u Majów (bóg zdrowia i medycyny Kinich Ahau), Azteków (Tonatiuh) i Inków (Inti), co wiąże się ze zjawiskiem powszechnych w tych cywilizacjach kultów astralnych. Bóstwa solarne łączyły funkcję bogów wegetacji i płodności oraz bogów ustanawiających i strzegących ładu kosm. i społ. — były prototypami ziemskiej władzy (władca jako syn Słońca lub jako tożsamy z bóstwem Słońca), co zdaje się świadczyć o ścisłym związku między rozwojem kultów solarnych a rozwojem rolnictwa i cywilizacji. Sprawowanie kultu było w gestii wyspecjalizowanej klasy kapłanów, ściśle związanych z władcą lub faktycznie sprawujących władzę (teokracja). Na potrzeby kultu opracowano także „teologię solarną”, stanowiącą tajemną wiedzę kapłanów. W odróżnieniu od bardziej naturalist. i lud. wierzeń wcześniejszych, kulty solarne miały charakter religii urzędowej i częściowo elitarnej.