kotylozaury

kotylozaury, Cotylosauria,

tradycyjnie wyróżniany rząd wymarłych gadów anapsydowych (gady)

obejmujący 4 podrzędy: kaptorynomorfy, diadektomorfy, promillerozaury i prokolofony; znane od późnego karbonu do końca triasu; rozkwit przypada na perm; uważano je za najprymitywniejszą grupę owodniowców, wywodzącą się z antrakozaurów (Anthracosauria) i wyjściową dla gadów diapsydowych i ssakokształtnych (pośrednio zatem także ptaków i ssaków); nowsze badania sytuują jednak diadektomorfy bliżej płazów, zaś część bardziej zaawansowanych grup okazuje się bliżej spokrewniona z gadami diapsydowymi; dla części prymitywniejszych grup (w tym prokolofonów i Milleretidae) wprowadzono nazwę Parareptilia; niekiedy zalicza się tu także mezozaury.