kontemplacja

kontemplacja

[łac. contemplatio ‘oglądanie’],

filoz.:

1) długotrwały, uważny i bierny ogląd przedmiotu kontemplacji, mający charakter intelektualny, bądź zmysłowy, dokonywany w celach poznawczych; przedmiotem kontemplacji może być emocja, pojęcie, obraz, akt, jakikolwiek byt; w akcie kontemplacji strumień świadomości ulega reorganizacji, np. w mistyce dochodzi do swoistego „wchłonięcia” podmiotu przez przedmiot, utożsamienia aktualnego „ja” z przedmiotem kontemplacji oraz całkowitego zatrzymania procesów myślowych; warunkami uruchomienia procesu kontemplacji są: wyćwiczona lub naturalna zdolność silnej koncentracji oraz pozytywny stosunek afektywny podmiotu do przedmiotu kontemplacji;

2) religiozn. w mistyce środek najdoskonalszego poznania lub najwyższy rodzaj poznania; kontemplacja jako praktyka duchowa jest znana we wszystkich tradycjach duchowych Wschodu i Zachodu; to, co w odniesieniu do duchowości Wschodu (np. buddyzmu, hinduizmu itd.) często określa się mianem medytacji, jest w rzeczywistości kontemplacją lub praktyką kontemplacyjno-wizualizacyjną; w chrześcijaństwie kontemplację uważa się za najwyższy stopień modlitwy;

3) pot. pogrążenie się w myślach, rozmyślanie, rozpamiętywanie, medytacja, przyglądanie się czemuś w skupieniu.