konstytucja Księstwa Warszawskiego

konstytucja Księstwa Warszawskiego 1807,

ustawa zasadnicza podpisana 22 VII 1807 w Dreźnie przez Napoleona I;

sformułowane w niej zasady ustrojowe były wzorowane gł. na napoleońskiej Francji. Konstytucja wprowadziła fr. kodeks cywilny (Kodeks Napoleona); ustanawiała zasady równości wobec prawa oraz wolności osobistej (m.in. zniesienie poddaństwa chłopów bez ich uwłaszczenia); uzupełnieniem konstytucji był dekret grudniowy; została zagwarantowana silna władza monarsza (władza wykonawcza, inicjatywa ustawodawcza, mianowanie i zawisłość ministrów, nowoczesna scentralizowana administracja i niezawisłość sądownictwa); władzę sprawował książę przy pomocy rządu (prezes, 5 ministrów resortowych i min. sekr. stanu, przebywający przy władcy w Dreźnie) oraz Rady Stanu; 2-izbowy sejm (jego skład nawiązywał do pol. tradycji prawno-ustrojowych) miał ograniczone kompetencje władzy ustawodawczej (prawo dyskutowania i uchwalania projektów rządowych); prawo wyborcze otrzymały, oprócz szlachty posiadającej, górne warstwy mieszczańskie, niektóre grupy inteligencji zaw. i chłopów oczynszowanych oraz zasłużeni żołnierze; konstytucja Księstwa Warszawskiego przyczyniła się do istotnych przeobrażeń społ., zapoczątkowując prawną likwidację systemu feudalnego na ziemiach pol.; stworzyła podwaliny nowoż. państwowości polskiej.

Bacciarelli Marcello, Nadanie konstytucji Księstwu Warszawskiemu przez Napoleona I w 1807, 1809–11 — Muzeum Narodowe, Warszawa