kawowiec, kawa, Coffea,
rodzaj roślin okrytozalążkowych drzewiastych z rodziny marzanowatych (Rubiaceae),
kawowiec
Encyklopedia PWN
40–70 gat. drzew i krzewów rosnących w Afryce i Azji Południowej; liście lancetowate, skórzaste; kwiaty pachnące, białe, zielone, zebrane po 4–16 w kątach liści; owoc okrągły lub wydłużony, 1- albo 2-nasienny. Najczęściej uprawiane (na plantacjach) w strefie międzyzwrotnikowej Afryki, Ameryki Południowej, na Cejlonie, Jawie i Sumatrze są gat.: kawowiec arabski, C. arabica, krzew wys. ok. 5 m (dostarcza ok. 80% świat. produkcji), uprawiany zwykle na wys. 600–1200 m, kawowiec liberyjski, C. liberica, drzewo wys. ok. 10 m, bardzo plenne, uprawa możliwa gł. na obszarach nizinnych, oraz kawowiec koszykowy, C. canephora, ma znaczenie gł. jako gat. rodzicielski dla mieszańców z kawowcem arabskim, otrzymane krzyżówki pozwalają obniżać wysokość, na której uprawia się kawę o dużych walorach smakowych, uprawiana lokalnie (np. w Gwinei).
Nasiona kawowców uprawnych, zw. ziarnami kawowymi, są używane po wstępnej obróbce do przyrządzania napoju (kawa); ciemna barwa nasion pochodzi ze spalonego podczas prażenia cukru; po wyprażeniu nasiona zawierają do 2% kofeiny. Działanie kawy było znane jeszcze w czasach przedhist.; sposób przyrządzania napoju odkryli dopiero Arabowie; w Afryce różne gat. były używane w medycynie ludowej.
