jaskra

jaskra, glaukoma,

med. grupa chorób oczu obejmująca wiele różnych schorzeń, których wspólnymi cechami są: zanik nerwu wzrokowego, charakterystyczne zmiany w tarczy nerwu wzrokowego (tzw. zagłębienie jaskrowe) oraz typowe ubytki w polu widzenia (oko);

w większości przypadków występuje podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe. Wyróżnia się: jaskrę otwartego kąta przesączania przebiegającą skrycie, bez objawów, której wczesne rozpoznanie wymaga badań okresowych całej populacji po 40. roku życia; jaskrę zamykającego się kąta przesączania występującą wskutek utrudnienia odpływu cieczy wodnistej w kącie przesączania przez obwodową część tęczówki; zamknięcie kąta przesączania powoduje nagły znaczny wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego połączony najczęściej z silnym bólem głowy (ostry atak jaskry); jaskrę z normalnym ciśnieniem wewnątrzgałkowym o nieznanej patogenezie, prawidłowym ciśnieniu wewnątrzgałkowym i zmianach w tarczy nerwu wzrokowego jak w innych typach jaskry; jaskrę wtórną, w której wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego jest spowodowany zaburzeniami hydrodynamiki w następstwie innych schorzeń oka, np.: jaskra neowaskularyzacyjna w zakrzepie żyły środkowej siatkówki, cukrzycy, niedrożności tętnicy szyjnej, guzach wewnątrzgałkowych, retinopatii wcześniaczej, przewlekłym zapaleniu wnętrza gałki ocznej; jaskra barwnikowa związana z obecnością licznych ziaren barwnika w przednim odcinku oka; jaskra zapalna związana z wystąpieniem okrężnego zrostu tęczówkowo-soczewkowego uniemożliwiającego przepływ płynu śródgałkowego z komory tylnej do przedniej; jaskra fokolityczna występująca przy zaćmie przejrzałej, związana z zatkaniem się kąta przesączania przez rozpuszczalne białka soczewki o dużym ciężarze czasteczkowym; jaskra spowodowana uciskiem soczewki. Jaskra wrodzona, postać jaskry dziedziczona recesywnie, spowodowana zmianami rozwojowymi kąta przesączania uniemożliwiającymi odpływ cieczy z oka; elastyczne powłoki oka ulegają patologicznemu rozdęciu, powodując tzw. wole oko; leczenie tylko operacyjne.