impulsowa technika

impulsowa technika,

dział techniki zajmujący się wytwarzaniem, przetwarzaniem (np. wzmacnianiem, modulacją), przesyłaniem, wydzielaniem (selekcją) impulsów, zwłaszcza elektr., oraz pomiarami ich parametrów.

Obejmuje zagadnienia dotyczące teorii działania, konstrukcji i technologii wytwarzania przeznaczonych do tego celu elementów (półprzewodnikowych, lampowych, magnet. i in.) oraz budowanych z nich urządzeń. Impulsy elektr. wytwarza się w układach generacyjnych (np. multiwibratorze, generatorze relaksacyjnym), bądź kształtuje się za pomocą układów, takich jak: układ różniczkujący, przełącznik tranzystorowy, układ Schmitta, ogranicznik amplitudy. Do podstawowych przyrządów pomiarowych stosowanych w t.i. należą: oscyloskop, częstościomierz i licznik impulsów. Techniki impulsów nieelektr. są na ogół ściśle związane z techniką impulsów elektr., a wzajemne przetwarzanie impulsów umożliwiają odpowiednie przetworniki, m.in. przetworniki CCD, lampy analizujące i obrazowe, mikrofony i głośniki, hydrofony.

Przebiegi impulsowe elektr. są stosowane m.in.: w telewizji (np. impulsy wygaszania i synchronizacji stosowane w procesie kształtowania sygnału wizyjnego), radiolokacji (impulsy sondujące wielkiej częst. wytwarzane w nadajniku radiolokacyjnym), telemetrii, automatyce (impulsy synchronizujące pracę dwóch lub więcej układów wytwarzających analog. przebiegi), w medycynie do obrazowania diagnostycznego. Impulsy akustyczne są stosowane m.in. w nieniszczących badaniach materiałów i w hydrolokacji (echosonda), impulsy opt., np. laserowe — w obróbce materiałów i w metrologii (dalmierz laserowy).

Pierwsze prace w dziedzinie t.i. o znaczeniu praktycznym przeprowadzono 1832–50 w związku z przesyłaniem przewodowym znaków telegraf. na duże odległości; badania przebiegów impulsowych w obwodach elektr. oraz ich zniekształceń podczas przesyłania prowadzili 1880–93 fizycy ang. — J.J. Thomson i O. Heaviside; rozwój t.i. wiąże się z rozwojem radiotechniki i impulsowym wytwarzaniem fal elektromagnetycznych; duży postęp w tej dziedzinie nastąpił podczas II wojny światowej, w związku z zastosowaniem t.i. w radiolokacji (radar), a następnie w latach 40. ze względu na wykorzystanie t.i. w działaniu komputerów.