gorzelnictwo

gorzelnictwo,

dział przemysłu fermentacyjnego, obejmujący produkcję spirytusu surowego w wyniku alkoholowej fermentacji cukrów i wydzielanie tego spirytusu ze sfermentowanego zacieru przez destylację.

Pierwsze opisy otrzymywania spirytusu z wina pochodzą z XII i XIII w.; przekonanie o leczn. właściwościach spirytusu przyczyniło się do rozpowszechnienia jego produkcji, spożycia oraz rozwoju (od XV w.) gorzelnictwa jako rzemiosła; na skutek wprowadzenia w XVIII w. ziemniaków do produkcji spirytusu, gorzelnictwo weszło w zakres przemysłu rolnego; gwałtowny rozwój gorzelnictwa nastąpił w XIX w. dzięki zastosowaniu ulepszonej aparatury destylacyjnej i urządzeń do parowania surowców skrobiowych oraz poznaniu procesu fermentacyjnego pod względem chem. i mikrobiologicznym. W końcu XIX w. do produkcji spirytusu zaczęto używać melasy, co przyczyniło się do rozwoju dużych, przem. gorzelni. W zależności od stosowanego surowca w g. rozróżnia się 3 działy produkcji spirytusu surowego: gorzelnictwo rolnicze, wytwarzające etanol z ziemniaków i zboża; gorzelnictwo przemysłowe, przerabiające odpady innych przemysłów, np. melasę, ługi posiarczynowe, brzeczkę podrożdżową; gorzelnictwo owocowe, produkujące alkohol z jabłek, śliwek, moreli, wiśni oraz z win gronowych i owocowych. Rozwój gorzelnictwa w Polsce nastąpił w poł. XIX w., wówczas wiele przyfolwarcznych destylarni przekształcono w gorzelnie roln.; znaczny wpływ na rozwój gorzelnictwa miało powstanie 1905 Krajowej Szkoły Gorzelnictwa i Stacji Fermentacyjnej oraz zorganizowanie 1910, przez W. Dąbrowskiego, Pracowni Przemysłu Fermentacyjnego i Bakteriologii Rolnej w Warszawie, przekształconej 1911 w Inst. Przemysłu Fermentacyjnego.