belemnity

belemnity, Belemnitida,

rząd wymarłych głowonogów o wewn. muszli i ramionach uzbrojonych rzędami chitynowych haków (onychity).

Muszla większości belemnitów była obciążona na wierzchołku wydzielanymi przez płaszcz wapiennymi złogami mineralnymi, tworzącymi tzw. rostrum. W ścisłym znaczeniu belemnitami są nazywane tylko jurajskie i triasowe formy z podrzędu Belemnitina, o kalcytowym rostrum i komorze mieszkalnej zredukowanej do wąskiego, grzbietowego pióra (proostracum). Powstały prawdopodobnie na pocz. jury; pierwsze belemnity miały niewielkie, stożkowate rostra, które uformowały się wtórnie, u form późniejszych przybierało ono najrozmaitsze kształty (przeważnie wrzecionowate lub cylindryczne), typowe dla określonych gat. (stąd były wykorzystywane do datowania warstw skalnych); rostra największych, środkowojurajskich belemnitów (Megateuthis) sięgały dł. 60 cm. W Polsce belemnity są pospolitymi skamieniałościami aż do ich wymarcia w końcu kredy.