bazylianie

bazylianie, Ordo Sancti Basilii Magni (OSBM),

wspólnoty zakonne w Kościele wschodnim posługujące się regułą św. Bazylego Wielkiego z IV w., zachowujące samodzielność organizacyjną.

W węższym znaczeniu bazylianie to greckokatolicki zakon mniszy (Ordo Sancti Basilii Magni, OSBM) powstały w wyniku unii brzeskiej (1596) z części prawosławnych klasztorów, które opowiedziały się za unią i reformą organizacyjną przeprowadzoną przez W. Rutskiego i św. Jozafata Kuncewicza; utworzyły one jednolity zakon, zatwierdzony 1744 przez papieża Benedykta XIV, przyjmując część form monastycyzmu zachodniego; główne cele: duszpasterstwo parafialne, formacja kleru unickiego, prowadzenie szkół (bazylianie uczestniczyli w reformie Komisji Edukacji Narodowej); zakon zniesiony w zaborze rosyjskim (1839) i Królestwie Polskim (1872), przetrwał w Galicji, gruntownie zreformowany 1882 przez jezuitów; od 1932 uzyskał nazwę Zakonu Bazylianów Św. Jozafata; 1951 klasztory żeńskie zostały złączone w Zakon Bazylianek Św. Makryny.