alpidy
Encyklopedia PWN
tworzą większość najwyższych współcz. łańcuchów górskich; rozróżnia się 2 strefy alpidów: wokółpacyficzną i śródziemnomor.-himalajską. Strefa wokółpacyficzna obejmuje Kordyliery i Andy oraz łuki wyspowe wschodniej Azji; powstała w wyniku procesów subdukcji zachodzących na granicy między płytami litosfery Ameryki i Azji z oceanicznymi płytami Pacyfiku. Strefa śródziemnomor.-himalajska ciągnie się od Atlasu i G. Betyckich przez Pireneje, Alpy, Karpaty, Kaukaz, góry Azji Mniejszej, Himalaje do Indonezji; utworzona została w wyniku kolizji bloków kontynent. (mikrokontynentów), odrywanych od kontynentu Gondwany, z południowymi i południowo-wschodnimi obszarami kontynentu Laurazji. Procesom powstawania orogenów alpidów towarzyszył metamorfizm powstałych wcześniej skał osadowych, a także silny magmatyzm, w wyniku którego powstały wielkie intruzje granitoidowe oraz pokrywy skał wulkanicznych, występujące powszechnie w alpejskich pasmach górskich. Alpidy są nadal obszarem aktywnym tektonicznie, o czym świadczą częste trzęsienia ziemi i współczesny wulkanizm. Zjawiska te są związane z trwającym wciąż przesuwaniem się afryk. płyty litosfery ku północy oraz jej naciskiem na litosferę Europy i obszaru śródziemnomor., a także z procesami subdukcji pacyficznych płyt litosfery na styku z płytami kontynentów otaczających O. Spokojny.
