Zgromadzenie Ustawodawcze Rosji, ros. Uczrieditielnoje sobranije, uczriediłka, zw. też Konstytuantą,
najwyższy organ przedstawicielski Rosji;
Zgromadzenie Ustawodawcze Rosji
Encyklopedia PWN
od 1905 żądanie jego zwołania było hasłem strajków powszechnych, w czasie rewolucji lutowej 1917 postulatem partii polit. i mas oraz podstawą kompromisu między Kom. Dumy Państw. i Radą Delegatów Robotniczych Piotrogrodu; miało stworzyć trwałe podstawy ustrojowe Rosji i zakończyć stan tymczasowości (dwuwładza) w państwie. Demokratyczne wybory do Zgromadzenia Ustawodawczego Rosji przygotowane przez Rząd Tymczasowy odbyły się 25 (12 starego stylu) XI 1917 (czyli po bolszewickim przewrocie zbrojnym w Piotrogrodzie); zwyciężyli w nich socjaliści-rewolucjoniści i mienszewicy, którzy zdobyli 62% głosów; 13% głosów uzyskali konstytucyjni demokraci i partie przem.-handl. i nar., a ok. 25% bolszewicy i lewicowi socjaliści-rewolucjoniści. Pierwsze posiedzenie Zgromadzenia Ustawodawczego Rosji otwarto w atmosferze szykan i terroru bolszewickiego (np. uwięzienie i samosądy na czł. partii konst.-demokr., krwawe stłumienie demonstracji ulicznych w Piotrogrodzie i Moskwie); dopiero 18 (5 starego stylu) I 1918, po odrzuceniu przedstawionych przez bolszewików do zatwierdzenia Deklaracji praw ludu pracującego i wyzyskiwanego oraz dekretu o pokoju, bolszewicy i lewicowi socjaliści-rewolucjoniści opuścili posiedzenie, żołnierze bolszewiccy rozpędzili pozostałych posłów, a rząd Lenina 19 (6 starego stylu) I 1919 przyjął dekret rozwiązujący Zgromadzenie Ustawodawcze Rosji jako „zgromadzenie kontrrewolucyjne”. Po rozpędzeniu Zgromadzenia Ustawodawczego Rosji tymczasowe regulacje konst. (zalegalizowanie władzy zbolszewizowanych rad) wziął na siebie III Zjazd Rad. W toku wojny domowej deputowani Zgromadzenia Ustawodawczego Rosji kilkakrotnie podejmowali próby jego odbudowania (np. 8 VI 1918 w Samarze socjaliści-rewolucjoniści powołali Komucz (czyli Kom. Członków Zgromadzenia Ustawodawczego, pełnił on jednak tylko funkcję rządu), lecz nigdy nie doszło do jego powtórnego zwołania.
