Wielkie Urwisko
 
Encyklopedia PWN
Wielkie Urwisko, Wielka Krawędź, ang. Great Escarpment,
system progów tektonicznych na południu Afryki, w Mozambiku, Zimbabwe, RPA, Suazi, Lesotho, Namibii i Angoli, oddzielających wyżynne wnętrze od nizin nadbrzeżnych;
ciągnie się wzdłuż wąskich nizin nadmor. nad O. Atlantyckim (od ujścia rz. Kunene) i O. Indyjskim (po ujście rz. Zambezi); system progów W.U., związany z wypiętrzaniem południowej Afryki, jest najlepiej wykształcony na wschodzie, gdzie obejmuje góry Injanga (wysokość do 3583 m) i G. Smocze (do 3482 m) z 2 wyraźnymi stopniami: starszym wewn. (wys. 1400–3000 m) i młodszym zewn. (500–950 m); na południu W.U. tworzą góry: Śnieżne (do 2504 m), Nuweveldberge (do 1965 m) i Roggeveldberge (do 1735 m), wszystkie oddzielone od brzegów oceanicznych G. Przylądkowymi oraz przedgórskim zapadliskiem Karru Wielkie; na zachodzie granitowe i gnejsowe progi (Huib, Tiras, Tsaris, Naukluft) wyżyn Nama i Damara górują nad pustynią Namib; kolejny próg Otavi leży na południe od ujścia Kunene; krawędzie W.U., silnie rozcięte dolinami rzecznymi od strony nizin nadmor., często przypominają góry, stąd niekiedy poszczególne odcinki noszą miano gór.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia