Tunezja. Gospodarka

Tunezja. Gospodarka.

Tunezja należy do najlepiej rozwiniętych gospodarczo krajów świata arabskiego; do lat 60. XX w. była jednym z głównych światowych eksporterów ropy naftowych i gazu ziemnego; w połowie lat 80. zapoczątkowany program zmian strukturalnych w gospodarce, wspierany przez Bank Światowy i Międzynarodowy Fundusz Walutowy; 1995 układ stowarzyszeniowy z UE, na mocy którego systematycznie są redukowane cła oraz liberalizowana polityka w zakresie inwestycji zagranicznych; struktura wytwarzania produktu krajowego brutto: rolnictwo 11,6%, przemysł 25,7%, usługi (zwłaszcza turystyka) 62,8%; produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wg parytetu siły nabywczej 7,5 tys. dolarów USA (2007); zadłużenie zagraniczne 19,3 mld dolarów USA; inflację ograniczono do poziomu 3,1% (2007); 1993 utworzone strefy wolnego handlu w Dżardżis i Bizercie.

Przemysł.

Podstawowe bogactwa naturalne: ropa naft. (wydobycie 3,5 mln t — 2005), gaz ziemny (2 mld mln m³ — 1998) i fosforyty (8,0 mln t, 2004); ponadto wydobywa się rudy żelaza, cynku, sól z wody mor., fluoryt i baryt; produkcja energii elektr. 11,6 mld kW·h (2003), gł. w elektrowniach cieplnych. Rozwinięty przemysł chem. (nawozy fosforowe, tworzywa sztuczne, farm.), spoż. (gł. olejarski — czołowy świat. producent oliwy, oraz winiarski), miner. (cement, cegły i pustaki, płytki ceramiczne), odzież.; gł. gałęzie przemysłu elektromaszynowego: montaż samochodów i części, metal. (chłodziarki i zamrażarki), elektrotechnicznego i elektronicznego (odbiorniki radiowe i telew., transformatory, kable, sprzęt telekomunik.); w Bizercie rafineria ropy naft.; w Manzil Bu Rukajba huta żelaza Al-Fulaz.

Rolnictwo.

Grunty orne i plantacje zajmują ok. 32% pow. kraju, natomiast łąki i pastwiska 26%; w końcu XX w. znacznie wzrosła produkcja zbóż, gł. na skutek inwestycji irygacyjnych (pszenica 1,4 mln t, jęczmień 435 tys. t, 2005); inne gł. uprawy: oliwki (700 tys. t), owoce cytrusowe (pomarańcze, cytryny), daktyle, warzywa (m.in. rośliny strączkowe, pomidory); od kilku lat wprowadza się do uprawy bawełnę i buraki cukrowe; hodowla owiec (6,8 mln sztuk, 2004) i kóz, ponadto bydła, drobiu; połowy ryb i skorupiaków (110 tys. t).

Turystyka.

W 2005 Tunezję odwiedziło 6,0 mln turystów zagr., w tym (poza obywatelami Algierii i Libii) najwięcej z Francji, Niemiec i Włoch; wpływy z turystyki wyniosły 2,4 mld dol. USA; jest rozwijana turystyka umożliwiająca zapoznanie się z dziedzictwem kultury nar. (Kairuan, Al-Munastir) i z okresu starożytności (Kartagina, Al-Dżamma), a także zajęcia rekreacyjne (spadochroniarstwo, sport balonowy).

Transport i łączność.

Linie kol.,(2,2 tys. km, w wiekszości wąskotorowe) mają bezpośrednie połączenie z Algierią i Marokiem; dł. dróg samochodowych 19 tys. km (w tym 65% posiada utwardzoną nawierzchnię); ok. 4,2 tys. km rurociągów, gł. gazociągów i ropociągów; przez terytorium Tunezji przechodzi gazociąg z Algierii do Włoch (oddany do eksploatacji 1984); 7 gł. portów mor. (Tunis–Halk al-Wadi, Radis, Bizerta, Susa, Safakis, Kabis, Dżardżis) i port naft. As-Suchajra; międzynar. porty lotn. znajdują się w Tunisie oraz w regionach turyst. (gł. loty czarterowe; Al-Munastir, Safakis, Tauzar, Tabarka, Dżarba). 1,3 mln abonentów telefonii stacjonarnej; w użytkowaniu 5,7 mln telefonów komórkowych (2005).

Handel zagraniczny.

Bilans wymiany handl. jest ujemny; wartośc eksportu 10,4 mld dol. USA, importu 13,2 mld dol. USA (2005); eksport odzieży i dzianin, ropy naft., fosforytów i nawozów fosforowych, oliwy; import metali, maszyn, surowców włók., żywności (zboże, cukier, mięso, produkty mleczne); gł. partnerzy handl.: Francja, Włochy, Niemcy, Hiszpania.

Susa, zabytkowe miasto (Tunezja)