Shelley Percy Bysshe

fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

Shelley

[szẹli]

Percy Bysshe , ur. 4 VII 1792, Field Place (hrab. Sussex), zm. 8 VII 1822,

mąż Mary, ang. poeta i eseista;

wybitny romantyk. Od wczesnej młodości, hołdując ekscentryzmowi, negował wszelkie konwencje społ.; wydalony z uniw. w Oksfordzie za propagowanie ateizmu. W publicystyce i poezji był wyrazicielem tendencji anarchistycznych, głosicielem nieograniczonej swobody jednostki, przepowiadając zwycięstwo wolności, sprawiedliwości i wolnej miłości. W poemacie Queen Mab (1813) atakował więzy religii, w Revolt of Islam (1818) — tyranię polit., w tragedii Rodzina Cencich (1819, wyd. pol. 1887) tyranię rodzinną i kazirodztwo; w poemacie lirycznym Prometeusz rozpętany (1820, wyd. pol. 1887) stworzył zwycięską wizję odrodzenia moralnego ludzkości, zaś w poemacie Alastor, czyli Duch samotności (1816, wyd. pol. 1906) zawarł motyw autobiogr. — w portrecie bohatera ukazał artystę skłóconego z otaczającą go rzeczywistością. Z liryków Shelley’a do arcydzieł poezji ang. należą m.in. przeniknięte panteizmem wiersze Do skowronka i Oda do wiatru zachodniego oraz elegia na śmierć J. Keatsa (Adonais 1821). Wyrazem poglądów estetyczno-ideowych Shelley’a jest esej Obrona poezji (1821, wyd. pol. 1939); Poezje wybrane (1961).