Sarkel,
twierdza chazarska nad dolnym Donem, wzniesiona ok. 833, identyfikowana dziś z zatopionym wodami Zbiornika Cymlańskiego tzw. lewobrzeżnym Grodziskiem Cymlańskim k. Rostowa (Rosja);
Sarkel
Encyklopedia PWN
badania archeol. wykazały, że była to prostokątna ceglana budowla z podzamczem otoczonym rowem i wałem ziemnym; mieszkańcy (wieloetniczni) zajmowali się m.in. rzemiosłem i handlem; zniszczony 965 przez ks. kijowskiego Świętosława, odbudowany jako gród zw. Białą Wieżą, strzegący dróg prowadzących na Ruś; stał się gęsto zaludnioną osadą wczesnomiejską (wzrosła też liczebność ludności słow.); XI–XII w. nasiliły się oddziaływania połowieckie; opuszczony 1177.
