Pius IX, Giovanni Maria Mastai Ferretti, błogosławiony, ur. 13 V 1792, Senigallia, zm. 7 II 1878, Rzym,
papież od 1846; beatyfikowany 2000;
Pius IX
Encyklopedia PWN
od 1827 arcybiskup Spoleto, od 1832 — Imoli; od 1840 kardynał; początkowo uważany za rzecznika demokratyzacji Państwa Kośc. (zreformował administrację, do której wprowadził osoby świeckie); w czasie rewolucji 1848 zbiegł z Rzymu (Rzymska Republika), 1848–50 przebywał w Gaecie, skąd powrócił pod ochroną fr. korpusu ekspedycyjnego; jego późniejszy konserwatyzm sprzyjał rozpowszechnianiu się wśród eur. katolików skrajnie zachowawczych poglądów (ultramontanizm); 1864 potępił (Syllabus) nowe doktryny i idee — modernizm, racjonalizm, socjalizm oraz panteizm; przeciwny wł. wojnie wyzwoleńczej z Austrią, 1860 utracił na rzecz jednoczących się Włoch większość ziem, a po zajęciu 1870 Rzymu przez armię wł. i ostatecznym upadku Państwa Kośc. ogłosił się „więźniem Watykanu” (rzymska kwestia); 1854 zatwierdził dogmat o Niepokalanym Poczęciu; zapoczątkował centralizację katolicyzmu wraz z ograniczeniem szczególnych praw Kościołów nar.; 1870 na Soborze Watykańskim I doprowadził do przyjęcia dogmatu o nieomylności papieża w kwestiach wiary i moralności (nieomylność).
