Pierwsza Dywizja Pancerna

Pierwsza Dywizja Pancerna,

związek taktyczny PSZ na Zachodzie, formowany 1942–44 w Wielkiej Brytanii;

organizator i dow.: gen. S. Maczek; liczyła ok. 16 tys. żołnierzy i prawie 400 czołgów; w jej składzie: X brygada kawalerii pancernej, III brygada strzelców zmotoryzowanych, 10. pułk strzelców konnych, 2. i 7. pułk artylerii motorowej, 1. pułk artylerii przeciwlotn., pułk artylerii przeciwpancernej i in.; VII 1944 przerzucona do Normandii, weszła w skład 1. armii kanad.; walczyła pod Falaise (7–22 VIII), następnie uczestniczyła w pościgu za Niemcami, wyzwoliła wiele belgijskich miast (Ypres, Gandawa i in.); w 2. poł. września brała udział w walkach o ujście Skaldy, opanowała m.in. Axel, Hulst; X 1944 kontynuowała natarcie na terenie Holandii, wyzwoliła Bredę; i Moerdijk, później walczyła w północnej Holandii i Niemczech; 5 V 1945 przyjęła kapitulację garnizonu Wilhelmshaven — bazy niem. floty wojennej, później była w składzie alianckich wojsk okupacyjnych w Niemczech; 1946 rozwiązana, większość żołnierzy wstąpiła do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia.

Holandia, czołgi z dywizji gen. S. Maczka

Warszawa, pomnik 1. Dywizji Pancernej im. S. Maczka.