Lyotard Jean-François

Lyotard

[ljotạ:r]

Jean-François, ur. 10 VIII 1924, Wersal k. Paryża, zm. 21 IV 1998, Paryż,

filozof fr.; jeden z twórców i gł. przedstawiciel postmodernizmu.

Od 1966 profesor uniwersytetu w Paryżu (Paris VIII — Saint-Denis), od poł. lat 80. Collège Internationale de Philosophie, od 1986 uniw. w Irvine (USA); 1954–66 czł. rady wydawniczej lewicowych pism „Socialisme ou Barbarie”, a później „Pouvoir Ouvrier”, zaangażowany w wydarzenia 1968; Lyotard, wyszedłszy od fenomenologii, kształtował swe poglądy, podejmując krytykę Freudowskiej koncepcji dzieła sztuki odwzorowującego rzeczywistość urojeniową oraz metafiz. założeń koncepcji Kapitału K. Marksa, by ostatecznie, w poszukiwaniu uprawomocnień dla dyskursu filoz., znaleźć właściwą inspirację w koncepcji wzniosłości (Krytyka władzy sądzenia) I. Kanta; 1979 określił kondycję nauki w społeczeństwach wysoko rozwiniętych jako „postmodernistyczną” (raport dla rządu w Quebecu) i wskazał na upadek tzw. wielkich metanarracji, stanowiących niegdyś ostateczny punkt odniesienia wszelkiej wiedzy; filozofia Lyotarda głosi rozbicie jednolitej, sensownej wizji świata na nieskończoną wielość „gier językowych”, z których każda ma własne, immanentne reguły; Fenomenologia (1954, wyd. pol. 2000), Discours, figure (1971), Dérive à partir de Marx et Freud (1973), Économie libidinale (1974), Kondycja ponowoczesna (1979, wyd. pol. 1997).