Liga Święta

Liga Święta,

nazwa antyfrancuskiej i antytureckiej koalicji państw europejskich XV–XVII w., organizowanych z inicjatywy i pod przewodnictwem papieży.

Wymierzone przeciwko Francji 2 koalicje skutecznie przeciwstawiły się francuskiej ekspansji we Włoszech na przełomie XV i XVI w.: 1) 1495, zawiązana przez papieża Aleksandra VI oraz Wenecję i Mediolan (następnie dołączyli cesarz Maksymilian I i Hiszpania) po zajęciu przez Karola VIII Neapolu i jego koronacji na króla neapolitańskiego; przyczyniła się do wycofania się 1495 Karola VIII z Włoch; 2) 1511, z udziałem papieża Juliusza II, Wenecji, kantonów szwajcarskich, Hiszpanii, Anglii oraz cesarstwa niemieckiego; związana z zapoczątkowaną 1499 kampanią włoską Ludwika XII, który umocnił pozycję Francji w północnych Włoszech (zajęcie Mediolanu i protektorat nad Genuą, 1500); mimo francuskiego zwycięstwa pod Rawenną (1514), L.Ś. zmusiła Ludwika XII do wycofania się z Włoch i zagroziła bezpośrednio terytorium Francji. Wymierzone przeciwko Turcji 2 koalicje państw chrześcijańskich miały na celu złamanie jej potęgi: 1) 1571, zawiązana przez papieża Piusa V, Hiszpanię, Wenecję i kilka innych państw włoskich oraz kawalerów maltańskich; 1571 odniosła zwycięstwo nad flotą turecką pod Lepanto; rozpadła się po zawarciu 1573 przez Wenecję odrębnego pokoju z Turcją; 2) 1684, zawiązana po zwycięstwie Jana III Sobieskiego pod Wiedniem przez papieża Innocentego XI, cesarstwo niemieckie, Polskę i Wenecję; 1686 przyłączyła się do niej Rosja; długoletnia wojna zakończyła się klęską Turcji i częściowym rozbiorem jej posiadłości (1699 pokój w Karłowicach).