Knossos

Knossos,

w starożytności miasto na Krecie, na południowy wschód od obecnego miasta Iraklion (Grecja);

siedziba władców wyspy (1. poł. II tysiącl. p.n.e.), związana z wieloma mitami greckimi (Minos, Dedal, Ariadna, Minotaur); zniszczone ok. 1400 p.n.e. Wykopaliska (1900–05, A. Ewans) odsłoniły ruiny wielkiego pałacu (pow. ok. 20 tys. m²) wielokrotnie przebudowywanego, gł. po trzęsieniach ziemi, datowanego na ok. 2000–1400 p.n.e.; budowla o nieregularnym planie, dostosowanym do warunków terenowych, z 2 wejściami (południowe — z wielostopniowym portykiem, północne — z kolumnowym hallem), kilkukondygnacyjna, o labiryntowym układzie pomieszczeń (ok. 1300) zgrupowanych wokół centralnego prostokątnego dziedzińca (ok. 29 × 60 m); od zachodu — pokoje reprezentacyjne (m.in. tzw. sala tronowa, mała kaplica) i oddzielone długim korytarzem magazyny; od wschodu — apartamenty rezydencyjne (m.in. tzw. megaron królowej, repozytorium podwójnych siekier); od północy — gł. mieszkania służby i warsztaty rzemieślnicze; wiele sal zdobiły malowidła ścienne i stiuki; całość wyposażona w klatki schodowe, studnie świetlne, urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne (łazienki, toalety); wokół pałacu — miasto (słabo zbadane) z bogatymi willami i szeregową zabudową; na skraju miasta — monumentalne grobowce (m.in. tzw. grób Świątynny, ok. 1700–1450 p.n.e.) i cmentarze. Znaleziska z wykopalisk — fragmenty malowideł (m.in. Niebieska małpa wśród krokusów, Książę, Paryżanka), ceramika malowana, figurki fajansowe, okazy gliptyki, tabliczki gliniane pokryte pismem (kreteńsko-mykeńskie pisma) w muzeum w Iraklionie. Dokonana przez A. Evansa częściowa rekonstrukcja pałacu budzi wątpliwości uczonych.

Knossos, fragment pałacu

Knossos, pałac (Kreta, Grecja)

Tyryns, Dama niosąca pyksidę, fresk egejski — Narodowe Muzeum Archeologiczne, Ateny (Kreta, Grecja)