Halleya kometa
 
Encyklopedia PWN
Halleya kometa,
kometa o numerze katalogowym 1P, której pojawienie się 1758 zostało przewidziane przez E. Halley’a (1705);
dowiodło ono słuszności przypuszczenia Halleya, że komety obserwowane 1682, 1607 i 1531 są jednym i tym samym obiektem, okrążającym Słońce po torze eliptycznym w okresie ok. 76 lat. W rozmaitych zapiskach kronikarskich znaleziono informacje o wszystkich wcześniejszych pojawieniach się komety Halleya — aż do 240 p.n.e. Powroty komety do Słońca (1835, 1910 i 1986) stymulowały rozwój badań kometarnych. Kometa Halleya obiega Słońce w kierunku przeciwnym niż planety, po orbicie o mimośrodzie 0,97 położonej w płaszczyźnie nachylonej do płaszczyzny ekliptyki pod kątem 162°; do Słońca przybliża się na odległość 0,59 AU (ok. 0,88 · 108 km) i oddala od niego do 35 AU (ok. 52 · 108 km); jest źródłem rojów meteorów (Akwarydy, Orionidy). Kometa Halleya zbliżyła się do Ziemi 1837 na odległość 5 milionów km, a V 1910 Ziemia przeszła przez jej warkocz. W 1986 kilka sond kosmicznych (Giotto, ICE, Suisei, Wega) przeleciało koło komety Halleya; w minimalnej odległości (ok. 600 km) od jądra znalazła się sonda Giotto, mijając je ze względną prędkością ok. 68 km/s. Jądro komety Halleya ma rozmiary 15 × 8 × 7,5 km; na jej powierzchni znajduje się kilka niewielkich źródeł emisji gazu i pyłu; głównym składnikiem gazu są cząsteczki wody (ok. 85% masy) oraz tlenek i dwutlenek węgla; pył składa się głównie z drobin o masach mniejszych od 10−19kg o składzie meteorytowym (meteoryt) oraz tzw. cząstek CHON, złożonych z węgla, wodoru, tlenu i azotu. Przewiduje się, że kometa Halleya będzie jeszcze aktywna przez ok. 1000 okrążeń wokół Słońca. Znanym polskim badaczem komety Halleya był M. Kamieński.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Kometa Halleya fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Kometa Halleya, sfotografowana w 1986fot. NASA
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia