Halleya kometa,
kometa o numerze katalogowym 1P, której pojawienie się 1758 zostało przewidziane przez E. Halley’a (1705);
Halleya kometa
Encyklopedia PWN
dowiodło ono słuszności przypuszczenia Halleya, że komety obserwowane 1682, 1607 i 1531 są jednym i tym samym obiektem, okrążającym Słońce po torze eliptycznym w okresie ok. 76 lat. W rozmaitych zapiskach kronikarskich znaleziono informacje o wszystkich wcześniejszych pojawieniach się komety Halleya — aż do 240 p.n.e. Powroty komety do Słońca (1835, 1910 i 1986) stymulowały rozwój badań kometarnych. Kometa Halleya obiega Słońce w kierunku przeciwnym niż planety, po orbicie o mimośrodzie 0,97 położonej w płaszczyźnie nachylonej do płaszczyzny ekliptyki pod kątem 162°; do Słońca przybliża się na odległość 0,59 AU (ok. 0,88 · 108 km) i oddala od niego do 35 AU (ok. 52 · 108 km); jest źródłem rojów meteorów (Akwarydy, Orionidy). Kometa Halleya zbliżyła się do Ziemi 1837 na odległość 5 milionów km, a V 1910 Ziemia przeszła przez jej warkocz. W 1986 kilka sond kosmicznych (Giotto, ICE, Suisei, Wega) przeleciało koło komety Halleya; w minimalnej odległości (ok. 600 km) od jądra znalazła się sonda Giotto, mijając je ze względną prędkością ok. 68 km/s. Jądro komety Halleya ma rozmiary 15 × 8 × 7,5 km; na jej powierzchni znajduje się kilka niewielkich źródeł emisji gazu i pyłu; głównym składnikiem gazu są cząsteczki wody (ok. 85% masy) oraz tlenek i dwutlenek węgla; pył składa się głównie z drobin o masach mniejszych od 10−19kg o składzie meteorytowym (meteoryt) oraz tzw. cząstek CHON, złożonych z węgla, wodoru, tlenu i azotu. Przewiduje się, że kometa Halleya będzie jeszcze aktywna przez ok. 1000 okrążeń wokół Słońca. Znanym polskim badaczem komety Halleya był M. Kamieński.