Grenada. Historia
 
Encyklopedia PWN
Grenada. Historia.
Wyspa zamieszkana przez Karaibów; 1498 odkryta przez K. Kolumba. Pierwsza próba osadnictwa podjęta 1609 przez Anglików została udaremniona przez Indian; 1650 wylądowali tu osadnicy francuscy z Martyniki, którzy zawarli porozumienie z Karaibami i kupili od nich prawa do wyspy. W 1762 wyspę zajęli Brytyjczycy, rozpoczynając okres gwałtownych walk o nią z Francją; traktat paryski 1814 przyznawał wyspę Wielkiej Brytanii. W XIX w. Brytyjczycy uprawiali tu głównie trzcinę cukrową i do czasu zniesienia niewolnictwa (1834) sprowadzili znaczną liczbę niewolników murzyńskich. W 1877 wyspa uzyskała status kolonii Korony brytyjskiej. 1885–1956 administrowana jako część Wysp Zawietrznych (Windward Islands), 1958–62 wchodziła w skład Federacji Indii Zachodnich. Od 1967 państwo stowarzyszone z Wielką Brytanią, od 1974 niepodległe — członek brytyjskiej Wspólnoty Narodów i ONZ. Premierem od 1967 był E. Gairy, założyciel (1950) Zjednoczonej Partii Pracy Grenady (GULP); oskarżany o nadużycia finansowe i ustawiczne łamanie prawa, 1979 został obalony przez lewicowy zamach stanu — władzę objęła partia Nowy Ruch JEWEL, z premierem M.R. Bishopem. Zapowiedź radykalnych reform, reorientacja polityki zagranicznej na kraje komunistyczne, wzbudziły zaniepokojenie USA. W 1983 w wyniku wojskowego zamachu stanu radykalnej lewicowej opozycji wewnątrzpartyjnej został obalony rząd Bishopa (jego samego zamordowano), co stało się dla USA pretekstem do interwencji zbrojnej, popartej przez państwa karaibskie. Rząd tymczasowy, z premierem N. Braithwaite, przywrócił spokój wewnętrzny. W 1985 wycofano ostatnie obce wojska. Od 1984 rządy nowo powstałych koalicji partii centrowych: do 1990 i 1995–2008 — NNP, 1990–1995 i od 2008 — NDC.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia