Eurydyka

Eurydyka, gr. Eurydíkē,

mit. gr. małżonka Orfeusza;

zmarła w czasie godów, po ukąszeniu w kostkę przez żmiję; Orfeusz za nią zstąpił do Hadesu i zaśpiewał pieśń przed Persefoną i Plutonem, błagając o odzyskanie oblubienicy; bogowie podziemia zgodzili się na jej powrót pod warunkiem, że Orfeusz nie obejrzy się za idącą za nim Eurydyką, zanim nie opuszczą podziemnego świata; Orfeusz odwrócił się i utracił Eurydykę na zawsze. Mit o Orfeuszu i Eurydyce był znany już w V w. p.n.e. (Eurypides), swoją ogólnie przyjętą formę uzyskał w Metamorfozach Owidiusza i Georgikach Wergiliusza. Przedstawienia plastyczne pojawiły się również w V w. p.n.e. — ukazujący moment pożegnania tzw. relief Orfeusza, prawdopodobnie dzieło Alkamenesa, ukazuje Orfeusza z lirą, odwraca się on do Eurydyki, którą Hermes trzyma za przegub ręki (zaginiony oryginał z ok. 410 p.n.e., rzymska kopia I w. n.e.), obecnie w Museo Nazionale Archeologico w Neapolu.