Bydgoszcz,
miasto w Kotlinie Toruńskiej, nad Wisłą i wzdłuż ujściowego odcinka Brdy, w otoczeniu lasów, m.in. Puszczy Bydgoskiej; siedziba wojewody kujawsko-pomor. i starosty pow. bydgoskiego, powiat grodzki.
Ludność miasta: ogółem — 349 tys. mieszkańców (2019)
Gęstość zaludnienia: 1 978,6 os/km2 (2019)
Powierzchnia: 176,4 km2
Współrzędne geograficzne: długość geograficzna: 18°00′E, szerokość geograficzna: 53°09′N
Prawa miejskie: nadanie praw — 1346
Oficjalne strony WWW: www.bydgoszcz.pl
Historia. Wczesnośredniowieczny gród warowny wzmiankowany 1238; 1331–37 w posiadaniu Krzyżaków; prawa miejskie 1346; w XV–XVI w. ośr. handlu zbożem i solą; jedno z największych miast w Polsce; miejsce podpisania 1657 traktatów welawsko-bydg.; 1772–1807 i 1815–1920 w zaborze pruskim, siedziba rejencji, 1773–74 budowa Kanału Bydg.; 1807–15 ośrodek departamentu Księstwa Warsz.; od XIX w. ośr. komunik. i przem. oraz kult.-oświat.; 3 IX 1939 próba zbrojnego opanowania Bydgoszczy przez dywersantów niem. (bydgoska dywersja); podczas okupacji Niemcy zamordowali ok. 37 tys. mieszk. (m.in. w ponad 70 masowych egzekucjach), zał. 2 podobozy Stutthofu; teren działania m.in. Tajnej Organizacji Wojsk. „Gryf Kaszubski” i „Gryf Pomorski” oraz AK; 25–27 I 1945 w walkach o wyzwolenie udział jednostek WP; 19 III 1981 „prowokacja bydg.” — brutalna interwencja MO i SB podczas sesji WRN wobec delegacji Regionu NSZZ „Solidarność” spowodowała gotowość strajkową w całym kraju, w następstwie — podpisanie tzw. porozumień warszawskich (m.in. zgoda na zarejestrowanie NSZZ RI „Solidarność”). W 1973 do Bydgoszczy włączono m. Fordon; od 1945 siedziba województwa (od 1999 wojewody).
Zabytki. Późnogotycka fara (1466–1502) z kaplicą (1654) — od 2004 katedra diecezji bydg.; kościół Klarysek (1582, 1615), wewnątrz strop polichromowany (1. poł. XVII w.); późnogot. kościół Bernardynów (1545–52, przebudowa 1864–65; obecnie garnizonowy); kolegium pojezuickie (1702, całkowicie przebudowane); gmach dawnego sądu (1778; obecnie Biblioteka Miejska); spichlerze (XVIII/XIX w.).