Brutus, Decimus Iunius Brutus Albinus, ur. 81 r., zm. IX 43 r. p.n.e.,
rzymski polityk i wódz, zabójca Cezara; syn konsula roku 77;
Brutus
Encyklopedia PWN
towarzyszył Cezarowi 61 r. w Hiszpanii Dalszej; od 56 r. w Galii, jeden z najbardziej zasłużonych oficerów Cezara; kwestor 51 r. lub 50 r.; w wojnie domowej dowodził flotą Cezara pod Massalią, walnie przyczynił się do zdobycia miasta; następnie zarządzał Galią Transalpejską; 45 r. pretor; desygnowany konsul na rok 42; należał do najbliższego otoczenia Cezara, wraz z Markiem Antoniuszem wymieniony w jego testamencie jako spadkobierca, gdyby główni dziedzice nie chcieli przyjąć spadku; z przyczyn ideowych wziął udział w spisku na jego życie (to do niego konający Cezar zwrócił się: „I ty, Brutusie, przeciwko mnie”, a nie do Marka Brutusa); po idach marcowych udał się do przyznanej mu przez Cezara Galii Cisalpejskiej; gdy Antoniusz uzyskał namiestnictwo tej kluczowej prowincji, B. odmówił jej opuszczenia; oblężony w Mutinie, doczekał się odsieczy konsulów roku 43 i młodego Cezara (Augusta); po śmierci konsulów mianowany przez senat dowódcą armii ścigającej Antoniusza, przekroczył Alpy, ale wobec niepewnej postawy żołnierzy cofnął się w góry; opuszczony przez podwładnych, wpadł w ręce jazdy Antoniusza i został stracony.
Adam Ziółkowski
