Benedict Ruth Fulton

Benedict

[bẹnıdıkt]

Ruth Fulton , ur. 5 VI 1887, Nowy Jork, zm. 17 IX 1948, tamże,

przedstawicielka amerykańskiej antropologii kulturowej.

Urodziła się 5 VI 1887 w Nowym Jorku. Uczennica i współpracowniczka F. Boasa.

Życie Ruth Benedict

Dzieciństwo spędziła na rodzinnej farmie. Pochodziła z rodziny o bardzo starych tradycjach (aż sześciu jej przodków walczyło o niepodległość USA). Po śmierci ojca, chirurga i uczonego, towarzyszyła matce pełniącej funkcje nauczycielki na pensji dla dziewcząt. Po ukończeniu college’u wyjechała na stypendium do Europy. Po powrocie aż do zamążpójścia (jej mężem był S. Benedict, prof. biochemii prowadzący podobnie jak jej ojciec badania nad rakiem) w 1914 nauczała literatury angielskiej w szkole średniej. Studia antropologiczne rozpoczęła dopiero w wieku 30 lat. Pierwsze badania zaczęła pod kierownictwem Boasa i w kierunku wskazanym przez niego (badanie Indian). Oprócz badań antropologicznych zajmowała się poezją, publikując wiersze pod pseudonimami. Choć trudno nawiązywała kontakty z innymi ludźmi, czego w pewnym stopniu przyczyną była lekka głuchota, to jednak bardzo bliskie więzi połączyły ją z antropologami z kręgu Boasa, głównie z E. Sapirem i M. Mead. Od 1930 prof. Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku. Prowadziła badania terenowe wśród Indian pd.-zach. stanów USA, interesując się ich folklorem, mitologią i obrzędami religijnymi; opisała je w Zuni Mythology (t. 1–2 1935). Kierowała programem badawczym dotyczącym współczesnych kultur europejskich i azjatyckich. Pod koniec lat 20. sformułowała podstawy nowej orientacji w amerykańskiej antropologii kulturowej, zw. konfiguracjonizmem; przedstawiła je w pracy Wzory kultury (1934, wydanie polskie 1966). Jej książka Race: Science and Politics (1940), ukazująca nienaukowy charakter doktryn dyskryminacyjnych uzyskała szeroki rozgłos. Inne ważne prace: The Concept of the Guardian Spirit in North America (1923), Chryzantema i miecz: wzory kultury japońskiej (1946, wydanie polskie 1999). Zmarła 17 IX 1948 w Nowym Jorku.

Podstawy konfiguracjonizmu

Konfiguracjonizm charakteryzuje przede wszystkim holistyczne pojmowanie kultury, jako całości (konfiguracji) wzorów kulturowych, powiązanych ze sobą przez ich odniesienie do dominujących wartości (postaw) kulturowych. Każda kultura jest niepowtarzalną całością, mającą odzwierciedlenie w wypracowanym na jej podstawie stylu życia. Poprawne zrozumienie zachowań uczestników danej kultury jest możliwe tylko wówczas, gdy badacz uwzględni ich punkt widzenia, cele, które stawiają oni sobie, dzięki uczestnictwu w takiej, a nie innej kulturze. Konsekwencją tych tez był relatywizm kulturowy, przekonanie o względności norm kulturowych, o tym, iż daną kulturę należy oceniać przede wszystkim z jej samego punktu widzenia. W ramach konfiguracjonizmu Benedict zapoczątkowała badania dotyczące powiązań między kulturą a osobowością, kontynuowane również przez jej uczniów i współpracowników (m.in. M. Mead, R. Métraux, M.E. Opler). Relatywizm kulturowy i liberalizm były głównym motywem zaangażowania Benedict w walkę z rasizmem i innymi postaciami dyskryminacji.

Ulubiona legenda Ruth Benedict

W świadomości czytelników antropologicznego bestsellera Benedict, jakim były bez wątpienia, Wzory kultury, na wiele lat pozostała indiańska legenda przytaczana w książce przez autorkę. Doskonale ilustruje ona podstawowe założenia koncepcji Benedict o unikalnym i oryginalnym charakterze poszczególnych systemów kulturowych związanych z różnymi społeczeństwami. Do legendy tej wracała zresztą sama Benedict wiele lat po napisaniu Wzorów kultury. Legendę tę opowiedział jej Ramon, wódz Indian Kopaczy zamieszkujących Kalifornię, doskonale orientujący się w dawnych obyczajach swojego ludu, które uległy zatraceniu w wyniku kontaktu z cywilizacją europejską.

„»Na początku Bóg dał każdemu ludowi po glinianym kubku, aby pił z niego wodę życia mówił Ramon — wszyscy zanurzali kubki w wodzie, ale kubki były różne. Nasz kubek rozbił się. Naszego kubka już nie ma«.

Nasz kubek rozbił się. Wszystko to, co nadawało znaczenie życiu jego ludu, rytuały domowe związane z jedzeniem, zobowiązania wynikające z systemu ekonomicznego, kolejność obrzędów celebrowanych w wioskach, opętanie podczas tańca Niedźwiedzia, kryteria dobra i zła — wszystko przeminęło, a wraz z tym przeminął kształt i sens ich życia. Ten stary człowiek był jeszcze pełen sił i kierował w swym plemieniu stosunkami z białymi. Nie chciał przez to powiedzieć, iż chodziło o fizyczne unicestwienie lego ludu miał na myśli — pisała Benedict komentując legendę — utratę tego, co posiadało wartość równą wartości samego życia, utratę całej osnowy wzorów życiowych i wierzeń tego ludu. Inne kubki pozostały i wypełniała je, być może, ta sama woda życia, ale ta sama strata była niepowetowana. Nie chodziło o półśrodki — o dodanie czegoś lub ujęcie. Model całości był rzeczą podstawową, w jakiś sposób nadawał jej jednolitość. Stanowił wyłączną własność tego ludu”.

Ceramika Indian Zuni