Zjednoczone Emiraty Arabskie. Gospodarka

Zjednoczone Emiraty Arabskie. Gospodarka.

Zjednoczone Emiraty Arabskie należą do grupy najbogatszych krajów w Azji Zachodniej. Od czasu powstania federacji (1971) podstawą gospodarki i głównym źródłem dochodów państwa jest wydobycie i eksport ropy naftowej; w początku lat 70. sektor naftowy dostarczał 75% produktu krajowego brutto, w latach 80. i początku lat 90. jego udział systematycznie zmniejszał się na rzecz usług (zwłaszcza handlu) i 2000 wynosił 34%; przeciętne tempo wzrostu gospodarczego zmalało z ok. 4,5% w latach 80. (1988–90 do 18% w związku ze wzrostem cen ropy naftowej) i powyżej 3% w początku lat 90. do niecałych 2% w 2002, w 2005 nastąpił wzrost do 8,8%. Przemysł wydobywczy i przetwórczy wytwarza łącznie 59,3% produktu krajowego brutto (2007), usługi — 38,9%, rolnictwo — 1,8%; wartość produktu krajowego brutto na 1 mieszkańca wg parytetu siły nabywczej 37,3 tys. dolarów USA (2007).

Przemysł.

Pod względem zasobów ropy naft. (12,6 mld t — 9,4% zasobów świat., 1999) Z.E.A. zajmują 4. miejsce w świecie. Najwcześniej (1958) odkryto ją w Abu Zabi, 1969 w Dubajju, a później także niewielkie ilości w emiratach Asz-Szarika i Ras al-Chajma (już wyeksploatowane). Od końca lat 70. zaczęto wykorzystywać również gaz ziemny, którego zasoby ocenia się na 4% zasobów światowych. Abu Zabi posiada 93% zasobów ropy naft. i ponad 90% gazu ziemnego całej federacji. Łączne wydobycie ropy naft. 129 mln t (2005), gazu ziemnego 46,6 mld m³. Od 1980 intensywny rozwój energetyki — budowa elektrowni cieplnych, opalanych gazem, rzadziej mazutem; produkcja energii elektr. 42,1 mld kW·h (2004). wielkie kombinaty rafineryjno-petrochemiczne., zakłady skraplania gazu, ponadto przemysł chem., metalurg., stoczn., samoch. (montownie), elektroniczny, odzież., spoż., cementowy, skórz., spoż., odzież.; liczne strefy wolnocłowe.

Rolnictwo.

Grunty orne zajmują 6% pow. kraju (2001); powszechne nawadnianie przy wykorzystaniu odsolonej wody mor., doprowadzanej do pól położonych wzdłuż szlaków komunik.; uprawa (w systemie piętrowym): najniżej zboża, pomidory, ogórki, melony, arbuzy, cebula, papryka i in., w wyższym piętrze brzoskwinie, morele, mango, cytryny i limonki, w najwyższym zaś palmy daktylowe (20% palm daktylowych na świecie, 760 tys. t daktyli, 2005). W oazach hodowla bydła (115 tys. sztuk, 2004), na półpustynnych pastwiskach — kóz (1,4 mln) i wielbłądów (250 tys.); liczne są fermy drobiu. Tradycyjnie duże znaczenie ma rybołówstwo (95,1 tys. t, 2003).

Transport i łączność.

Wszystkie osiedla w federacji łączą doskonałej jakości drogi kołowe (1,1 tys. km, w ty, 253 km autostrad, 1999); tunel podwodny dla samochodów i pieszych łączy m.: Dubajj i Dajra. Głównym centrum portowo-handl. jest Dubajj, z portem Dżabal Ali; in. porty mor.: Das, Dżabal az-Zanna, Chaur Fakkan i Mina Raszid oraz nieco mniejsze Mina Sakr i Mina Zajid (obok m. Abu Zabi). Flota mor. liczy 58 statków (o łącznej nośności 892 tys. DWT, 2006), gł. tankowców i kontenerowców. Lotniczy transport międzynar. wykorzystuje 6 lotnisk — gł. port lotn. w Abu Zabi. Sieć rurociągów (6,5 tys. km, gł. naftociągi i gazociągi); do 2007 planuje się ukończenie gazociągu łączącego Katar, Abu Zabi, Dubajj, Oman i Pakistan. Nowoczesny system łączności; 1,2 mln abonentów telefonii stacjonarnej; w użytkowaniu 4,5 mln telefonów komórkowych.

Turystyka.

Nowoczesne i luksusowe hotele (także podwodne) oraz obiekty rekreacyjne, a także bezcłowa sprzedaż wielu towarów, wpłynęła na wzrost atrakcyjności emiratów. W 1990 Z.E.A. odwiedziło 616 tys. turystów, w 2005 — 5,9 mln. Najwięcej turystów pochodzi z Wielkiej Brytanii, Niemiec i Rosji, ponadto z Indii i Pakistanu (odwiedziny u krewnych); wpływy z turystyki 1,6 mld dol. USA.

Handel zagraniczny.

Od prawie 30 lat Z.E.A. mają dodatni bilans handl.; Wartość eksportu 112,5 mld dol. USA, importu 77,0 mld dol. USA. Główne towary eksportowe to nieprzetworzona ropa naft. i gaz ziemny, ponadto suszone ryby i daktyle; znaczny reeksport. Import obejmuje maszyny, urządzenia, środki transportu, chemikalia i żywność; gł. partnerzy handl.: Japonia, W. Brytania, Korea Pd., Chiny, USA, Indie.