Timor Wschodni. Historia

Timor Wschodni. Historia.

Od XVII w. wyspa Timor stanowiła teren ścierania się wpływów Portugalii i Holandii. Na mocy traktatu z 1859 (wszedł w życie 1914) jej wschodnia część stała się kolonia portugalska. Po wycofaniu się Portugalii (VIII 1975) ludność Timoru Wschodniego ogłosiła 28 XI 1975 utworzenie Demokratycznej Republiki Timoru Wschodniego, wkrótce opanowanej przez wojska Indonezji, która VII 1976 dokonała aneksji Timoru Wschodniego (nie uznanej przez ONZ). Jego mieszkańcy podlegali przymusowym przesiedleniom do obozów, gdzie byli dziesiątkowani przez głód, choroby i prześladowania. Sporadyczne walki z siłami indonezyjskimi toczył Front Rewolucyjny na rzecz Niepodległości Timoru Wschodniego (Fretilin). Po obaleniu Suharto 1998, pod nadzorem ONZ odbyło się 1999 referendum, w którym ludność opowiedziała się za niepodległością. Wobec aktów przemocy ze strony przesiedleńców indonezyjskich i wycofujących się wojsk, wprowadzono siły pokojowe i tymczasową administrację ONZ. Po wyborach powszechnych (VIII 2001), uchwaleniu konstytucji (III 2002) i wyborach prezydenckich (IV 2002) proklamowano 20 V 2002 niepodległość Timoru Wschodniego; od IX 2002 republika jest członkiem ONZ. Wiosną 2006 sytuacja polityczna w kraju uległa destabilizacji (bunt części wojska, fala zamieszek i podpaleń w Dili), co zmusiło do powrotu część oddziałów międzynarodowych, głównie australijskich (wycofanych 2005).