Poitiers
m. w zachodniej Francji, na południu Basenu Loary, nad rz. Clain (dorzecze Loary);
[puatjẹ] 
,
, Poitiers
Encyklopedia PWN
— 88 tys. mieszk. (2017), zespół miejski ok. 110 tys.; w regionie Nowa Akwitania, ośr. adm. dep. Vienne. Przemysł elektrotechniczny, maszyn., lotn., chem.; ważny ośrodek usługowy i kult.-nauk.; uniw. (zał. 1432), instytuty badawcze; węzeł kol. i drogowy na trasie Tours–Bordeaux, port lotn.; ośr. turyst.; muzea, m.in. Musée des Beaux-Arts.
Historia. Starożytne Limonum, gł. ośr. galijskich Piktawów i ważny węzeł komunik. rzymskiej Galii; od VI w. ważny ośrodek gosp., kult. i rel. (klasztory); 732 Karol Młot odniósł pod Poitiers zwycięstwo nad Arabami; w IX w. kilkakrotnie splądrowane przez Normanów; 1152 przeszło pod panowanie Plantagenetów; 1173, 1178 otrzymało samorząd; 1204 wróciło do Francji; w czasie wojny stuletniej pod Poitiers 17–19 IX 1356 zwycięstwo wojsk ang. nad fr. (Jan Dobry dostał się do niewoli); od XV w. rozwój miasta jako ośr. adm. Poitou; po rewolucji fr., wskutek nowego podziału adm. (1790), utraciło znaczenie.
Zabytki. Resztki rzymskiego amfiteatru; baptysterium St. Jean (IV, VII, XI w.) z sarkofagami Merowingów; kościoły rom.: Notre-Dame-la-Grande (XII w.), z bogato rzeźbioną fasadą, przykład miejscowej odmiany architektury rom. (tzw. poitewińska szkoła budowlana), Ste Radegonde (XI–XIV w.), St. Hilaire-le-Grand (XI–XII w.), St. Jean-de Montierneuf (XI–XIV, XVII w.); rom.-got. katedra St. Pierre (XII, XIII w.), znakomity przykład tzw. stylu Plantagenetów, z kopulastymi sklepieniami, z cennymi witrażami; domy i pałace (XV–XVII w.), pałac książęcy (XIX w.).
