Encyklopedia PWN

Arnim-Boitzenburg

[a. bọⁱcnbu^rk]

Adolf Heinrich von, hrabia, ur. 1803, zm. 1868,

nacz. prezes prowincji poznańskiej 1841–43, pruski minister spraw wewn. 1842–45, premier i minister spraw zagr. 1848;

Aśoka, przydomek Pijadassi [‘o miłym wejrzeniu’], z dynastii Maurjów, żył w III w. p.n.e.,

władca indyjski panujący prawdopodobnie 268–232 p.n.e.

Au Lac

[au lak],

państwo wietn. III–II w. p.n.e. na terytorium Bac Bo;

autonomia

[gr., ‘samorząd’],

filoz., socjol., teol. Autonomia to niezawisłość woli lub sumienia wykluczająca zależność od determinującego wpływu oddziałujących „z zewnątrz” (zatem heteronomicznych) czynników empirycznych, mających źródło w różnie ujmowanym prawodawstwie Bożym (teonomia) albo pochodzących od jakiegokolwiek autorytetu lub władcy (np. polityczna). W rozumieniu mocniejszym autonomia oznacza możliwość ustanawiania przez podmiot moralny własnych reguł postępowania, przeciwstawianych zarówno empirycznej heteronomii, jak i teonomii; jest traktowana jako centralna kategoria uzasadniająca próby budowania moralności bez etyki przez osoby odpowiedzialne, bo korzystające z autonomii (jak w koncepcjach „moralności ponowoczesnej”, np. u Z. Baumana). W ujęciu słabszym autonomia jest kojarzona nie tyle z wolą, co z sumieniem (lub rozumem praktycznym) podmiotu moralnego, który może samodzielnie ustalać reguły postępowania albo na zasadzie wolności, albo przez uzgodnienie przyrodzonych skłonności i niesprzecznych z nimi obowiązków, odkrywanych raczej niż konstytuowanych przez rozum praktyczny.

Bába

[bạ:bo]

Mihály, ur. 25 IX 1922, Hajdúdorog k. Debreczyna, zm. 9 XII 2001, Budapeszt,

węgierski publicysta i tłumacz;

Babits

[bọbicz]

Mihály