albo-albo
Encyklopedia PWN
autonomia
filoz., socjol., teol. Autonomia to niezawisłość woli lub sumienia wykluczająca zależność od determinującego wpływu oddziałujących „z zewnątrz” (zatem heteronomicznych) czynników empirycznych, mających źródło w różnie ujmowanym prawodawstwie Bożym (teonomia) albo pochodzących od jakiegokolwiek autorytetu lub władcy (np. polityczna). W rozumieniu mocniejszym autonomia oznacza możliwość ustanawiania przez podmiot moralny własnych reguł postępowania, przeciwstawianych zarówno empirycznej heteronomii, jak i teonomii; jest traktowana jako centralna kategoria uzasadniająca próby budowania moralności bez etyki przez osoby odpowiedzialne, bo korzystające z autonomii (jak w koncepcjach „moralności ponowoczesnej”, np. u Z. Baumana). W ujęciu słabszym autonomia jest kojarzona nie tyle z wolą, co z sumieniem (lub rozumem praktycznym) podmiotu moralnego, który może samodzielnie ustalać reguły postępowania albo na zasadzie wolności, albo przez uzgodnienie przyrodzonych skłonności i niesprzecznych z nimi obowiązków, odkrywanych raczej niż konstytuowanych przez rozum praktyczny.
[gr., ‘samorząd’],
dziedziczenie, spadkobranie,
przejście spadku jako całości po śmierci osoby fiz. (spadkodawcy) na jedną lub kilka osób fiz. lub prawnych (spadkobierców, dawniej: dziedziców).
termin wieloznaczny, rozmaicie rozumiany i definiowany;
pacta
w prawie rzymskim w szerszym znaczeniu — umowy, zawierane również w stosunkach międzynarodowych,
[łac.],
Duns Szkot Jan, błogosławiony, właśc. Johannes Duns Scotus, ur. ok. 1266, Duns (hrab. Berwick, Szkocja), zm. 8 XI 1308, Kolonia,
filozof i teolog, inicjator szkotyzmu.
