Filozofia ducha subiektywnego
Encyklopedia PWN
filozof niemiecki, jeden z twórców klasycznej idealistycznej filozofii niemieckiej.
fenomenologia
filoz.:
[gr. phainómenon ‘zjawisko’, lógos ‘słowo’, ‘nauka’],
idealizm
termin obejmujący różne stanowiska filozoficzne zarówno z zakresu ontologii (metafizyki), jak też teorii poznania, często należące zarazem do obu tych dziedzin.
[łac. idealis ‘idealny’ < gr. idéa ‘kształt’, ‘wyobrażenie’],
Abelard, Abélard, Abaelardus, Abailard, Pierre (Petrus)
, ur. 1079, Le Pallet k. Nantes, zm. 21 IV 1142, Saint-Marcel k. Chalon-sur-Saône,
francuski filozof i teolog.

autonomia
filoz., socjol., teol. Autonomia to niezawisłość woli lub sumienia wykluczająca zależność od determinującego wpływu oddziałujących „z zewnątrz” (zatem heteronomicznych) czynników empirycznych, mających źródło w różnie ujmowanym prawodawstwie Bożym (teonomia) albo pochodzących od jakiegokolwiek autorytetu lub władcy (np. polityczna). W rozumieniu mocniejszym autonomia oznacza możliwość ustanawiania przez podmiot moralny własnych reguł postępowania, przeciwstawianych zarówno empirycznej heteronomii, jak i teonomii; jest traktowana jako centralna kategoria uzasadniająca próby budowania moralności bez etyki przez osoby odpowiedzialne, bo korzystające z autonomii (jak w koncepcjach „moralności ponowoczesnej”, np. u Z. Baumana). W ujęciu słabszym autonomia jest kojarzona nie tyle z wolą, co z sumieniem (lub rozumem praktycznym) podmiotu moralnego, który może samodzielnie ustalać reguły postępowania albo na zasadzie wolności, albo przez uzgodnienie przyrodzonych skłonności i niesprzecznych z nimi obowiązków, odkrywanych raczej niż konstytuowanych przez rozum praktyczny.
[gr., ‘samorząd’],