nowotwór

nowotwór,

med. tkanka wywodząca się z prawidłowych tkanek ustroju, lecz wskutek utrwalonych cech patologicznych rozrastająca się w sposób niekontrolowany, nie poddający się czynnikom regulującym wzrost, dojrzewanie i czynności komórek, rosnący mimo wyeliminowania przyczyny, jeżeli jest ona znana (nowotworzenie);

nowotwory łagodne (niezłośliwe) rozrastają się powoli, nie niszczą tkanek otaczających, od których są wyraźnie odgraniczone, nie dają przerzutów i najczęściej nie wywierają ogólnego szkodliwego wpływu na ustrój; ich budowa komórkowa jest zbliżona do budowy tkanki, z której powstały; po usunięciu nie odrastają; nowotwory złośliwe (rak, mięsak) wzrastają zazwyczaj szybko, naciekając otaczające tkanki, mogą dawać odległe przerzuty. Nowotwory biorą nazwy od tkanek macierzystych, np. nowotwory łagodne z tkanki łącznej to włókniak, kostniak, chrzęstniak, mięśniak, tłuszczak i in. Przyczyny powstawania nowotworów nie są ustalone; wiele wskazuje, że nowotwory złośliwe są związane głównie z 2 czynnikami: cywilizacją i przedłużaniem się średniej dożywalności człowieka; czynniki cywilizacyjne to styl życia i szeroko rozumiane czynniki środowiska zewnętrznego, oszacowano, że te 2 grupy czynników warunkują powstanie ponad 80% nowotworów, a tylko mniej niż 20% powodują czynniki wewnętrzne, w tym czynniki genetyczne. U mężczyzn najczęstszymi nowotworami złośliwymi są: nowotwór płuca, żołądka, jelita grubego, gruczołu krokowego, jamy ustnej i gardła, u kobiet — piersi, szyjki macicy, jelita grubego, żołądka i płuca. Leczenie nowotworów niezłośliwych — w zasadzie chirurgiczne, nowotworów złośliwych — operacyjne, chemioterapia, radioterapia, hormonoterapia i farmakologiczne.