Ślewiński Władysław, Czesząca się kobieta
 
Ślewiński Władysław, Czesząca się kobieta, Studium kobiety
data powstania — 1897
technika — olej, płótno
wymiary — 64 × 91 cm
miejsce przechowywania — Muzeum Narodowe w Krakowie
Motywy kobiet zajętych toaletą często pojawiają się w obrazach impresjonistów, m.in. Edgara Degasa i Mary Cassatt. W ich przypadku jednak sceny te były tylko częścią podpatrywanej i rejestrowanej rzeczywistości, studiami postaci ludzkiej w ruchu. Natomiast w przypadku obrazu Władysława Ślewińskiego mamy do czynienia z dziełem skomplikowanym i niejednoznacznym w swej wymowie.
Współczesny artyście krytyk sztuki, Antoni Potocki, nazwał obraz „syreną w akwarium”. Istotnie, kompozycja i kolorystyka dzieła, jak również rozpowszechnione w literaturze i sztuce symbolizmu łączenie postaci kobiety z żywiołem wody, porównanie takie w pełni uprawniają. Odpowiednikiem rozkapryszonych linii morskich fal zdają się tu być rdzawo-bursztynowe, płynne pasma włosów kobiety. Akwatyczne skojarzenia potęguje zielonkawa gama barwna obrazu (od szmaragdowej zieleni narzuty na łóżko, poprzez srebrzystą zieleń kotary, aż do przeźroczystej, seledynowej poświaty na ciele kobiety), sugerująca różne stopnie zanurzenia w wodzie.
Zawieszenie, spowolnienie ruchu postaci, jej obezwładnienie, może być odczytane, zgodnie z charakterystycznym dla przełomu wieków pesymizmem, jako symbol „smutku z głębiny wieczności” czy też ogarniającej człowieka zadumy i melancholii. W obrazie mogły także znaleźć odzwierciedlenie satanistyczne fascynacje Stanisława Przybyszewskiego. Rudowłosa kobieca postać byłaby wówczas uosobieniem mitycznej Lilith — wabiącej zmysłowym pięknem i jednocześnie niosącej zgubę kobiety fatalnej.
Dariusz Konstantynów
zgłoś uwagę
Ilustracje
Ślewiński Władysław, Czesząca się kobieta, 1897 — Muzeum Narodowe, Krakówfot. A. Pieńkos/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia