Fredro Aleksander, Zemsta. Komedia w 4 aktach wierszem
Zgłoś uwagę
UWAGA: Po wysłaniu zgłoszenia, otrzymasz wiadomość mailową z prośbą o jego potwierdzenie.
Fredro Aleksander, Zemsta
Najsłynniejsza komedia Aleksandra Fredry (1834), której osnową jest spór sąsiedzki o „mur graniczny”, dzielący na dwie części zamek zamieszkany przez Cześnika Raptusiewicza i Rejenta Milczka. Fredro nawiązując do autentycznych wydarzeń z odległej przeszłości tworzy barwne portrety szlachty, odmalowując jej obyczajowość, wady i przymioty. Oprócz pary skłóconych sąsiadów na szczególną uwagę zasługuje Papkin, niezrównany żołnierz-samochwał. Równolegle do wątku sporu granicznego rozwija Fredro wątek miłosno-matrymonialny: Cześnik zabiega o rękę Podstoliny, Wacław stara się o Klarę, Papkin również o Klarę, Rejent próbuje rzucić Wacława w ramiona Podstoliny, która gotowa jest dlań cofnąć słowo dane wcześniej Cześnikowi, wreszcie Cześnik z zemsty nad Rejentem „zmusza” Wacława do ożenku z Klarą. Intryga pomysłowa — komediopisarz kojarzy wiele niedoszłych par, perypetie miłosne ściśle wiąże ze sporem sąsiedzkim — przeciwnicy łącząc pośpiesznie małżeństwa próbują okpić jeden drugiego, a finał przynosi zgodę zwaśnionych rodów. Fredro tworzy mistrzowskie sytuacje komiczne. Do najświetniejszych, popisowych epizodów należy scena dyktowania listu przez Cześnika swemu „marszałkowi” Dyndalskiemu: Cześnik bezskutecznie usiłuje naśladować styl Klary, aby zwabić do swego domu Wacława, Dyndalski zaś uporczywie wpisuje do miłosnego wezwania ulubiony zwrot swego pana mocium panie. Jędrne dialogi, krwiste postacie, maestria języka — wszystko to sprawiło, że komedia weszła na stałe do repertuaru teatralnego, wybierana chętnie na benefisowe popisy przez najwybitniejszych polskich aktorów. Zemstę porównywano często z Panem Tadeuszem, widząc w niej komediowy odpowiednik arcydzieła Mickiewicza. Obaj twórcy bowiem z pewną nutą nostalgii ukazali schyłek epoki szlacheckiej, dostrzegając zarazem warcholstwo, sobiepaństwo i inne grzechy główne panów braci. Obaj też wydobyli językowe walory polszczyzny.
Tomasz Miłkowski
zgłoś uwagę
