żywnościowa gospodarka

żywnościowa gospodarka,

jeden z podsystemów gospodarki nar. składający się z wielu ogniw (m.in. skup produktów żywnościowych, handel wewn. i zagraniczny, przetwórstwo, przechowalnictwo), od wytwarzania żywności aż do jej dotarcia do konsumentów;

gł. celem gospodarki żywnościowej jest zaspokojenie potrzeb żywnościowych społeczeństwa, a cechą istotną wzajemne związki i zależności poszczególnych ogniw oraz ich pełna spójność i zespolenie w jeden zwarty i efektywnie działający układ; zakres pojęcia gospodarki żywnościowej nie jest jednoznacznie określony; w najszerzej pojmowanej gospodarce żywnościowej rozróżnia się sfery: przedprodukcyjną (z wytwarzaniem środków produkcji dla rolnictwa i przetwórstwa spoż.), produkcyjną rolnictwa (także pozyskiwanie surowców rybnych i runa leśnego), sferę obrotu (skup, handel wewn. i zagr.) oraz produkcji artykułów spoż. i napojów (żywności produkcja). Nowoczesna gospodarka żywnościowa poza zdolnością pokrywania ilościowych i jakościowych potrzeb żywnościowych społeczeństwa potrafi skutecznie konkurować na rynkach międzynar. (eksport), cechuje ją łatwość wdrażania osiągnięć postępu techn. w jej ogniwach dzięki rozwiniętemu zapleczu nauk. (instytuty, biura projektowe, ośr. doradztwa i in.).

Początki długofalowych procesów powstawania nowocz. gospodarki żywnościowej wystąpiły w końcu XIX w. w USA i zachodniej Europie, natomiast nasilenie tych procesów przypada na 2. poł. XX w. (ob. krajami o nowocz. gospodarce żywnościowej są USA, Holandia, Francja); procesy te zachodzą również w Polsce, jednak mimo osiągnięć nie można jej jeszcze uznać za nowoczesną; w polskiej gospodarce żywnościowej dominuje nadal tradycyjny, rozdrobniony sektor rolnictwa, a będące gł. nośnikami postępu techn. i ekon. ogniwa obrotu, przetwórstwa, przechowalnictwa i infrastruktury nie są dostatecznie rozwinięte.

Włodzimierz Kamiński