żuraw

żuraw,

techn. rodzaj dźwignicy składającej się z obrotowego ustroju nośnego (tzw. ostojnicy: słupa lub platformy) i wspornika połączonego z ustrojem nośnym na stałe (wysięgnica) albo nastawnego lub wychylnego w płaszczyźnie pionowej (wysięgnik).

Na końcu wysięgnicy bądź wysięgnika znajdują się krążki niosące cięgna wciągarki (hakowej, chwytakowej) umieszczonej na ostojnicy; gł. ruchami ż. są: podnoszenie i opuszczanie ładunku i jego przemieszczanie po łuku o stałym (wysięgnica) lub zmiennym (wysięgnik) promieniu. Pole obsługiwane przez ż. może być rozszerzone przez umiejscowienie ostojnicy na konstrukcji w kształcie przejezdnej bramy (ż. bramowy), na wózku (toczącym się po jezdni, torach lub przejezdnej bramie), na samochodzie lub statku; ż. zamontowane na wysokiej konstrukcji kratowej lub rurowej noszą nazwę ż. wieżowych. Ż. studzienne były już znane ok. 4000 p.n.e., a Rzymianie stosowali ż. z wielokrążkami i wciągarkami.