zespół staromiejski

zespół staromiejski,

urb. zachowane zgrupowanie historycznych budowli miasta wraz z układem urbanistycznym sieci ulic, rynku lub planu;

zwykle wraz z naturalnym nieprzekształconym otoczeniem, jak skarpa widokowa, starodrzew czy elementy kompozycji wodnej (także miejscowości, które utraciły prawa miejskie, np.: Stopnica, Kurozwęki) stanowiące od chwili lokacji samodzielny organizm miejski; z.s. jest materialnym świadectwem powstania i rozwoju dawnego miasta, o walorach hist., artyst. lub nauk. (np. średniow. układ przestrzenny Chełmna, Starego Miasta w Krakowie lub Starego Miasta w Toruniu, nowoż. układ urb. Zamościa); z.s. podlega ochronie konserwatorskiej i w związku z tym wszelkie zamierzenia inwestycyjne, mogące zmienić jego wygląd, powinny przebiegać zgodnie z wytycznymi konserwatora; szerszym pojęciem jest zespół zabytkowy, oprócz z.s. obejmujący też grupy zabytków, np. kościół z dzwonnicą i plebanią, zespoły pałacowo-ogrodowe, hist. osie urbanistyczne; podstawowym dokumentem prawnym określającym ochronę z.s. i in. zabytków jest Karta wenecka; z.s. jako zespół zabytkowy jest otoczony strefą ochronną.