wścieklizna

wścieklizna, wodowstręt,

med., wet. ostra choroba ośrodkowego układu nerwowego wywoływana przez wirus wścieklizny należący do rodziny rabdowirusów;

występuje prawie na całym świecie, w Polsce chorują głównie lisy, które zakażają inne zwierzęta (jenoty, borsuki, psy a nawet koty domowe); zakażenie następuje przede wszystkim przez pokąsanie przez chore zwierzę, rzadziej przez oślinienie. Objawy u zwierząt: agresywność, niekiedy nienormalna łagodność, następnie pobudzenie, bieg przed siebie, ślinotok, połykanie ziemi, kamieni, szał, w końcowej fazie — porażenia i śmierć. U człowieka, po okresie wylęgania (przeciętnie 4–12 tygodni), w miejscu pokąsania uczucie mrowienia, pieczenia, świądu; po dostaniu się wirusa do ośrodkowego układu nerwowego występują objawy zapalenia mózgu: bóle głowy, nudności, pobudzenie psychoruchowe przechodzące w okres porażenny, śpiączka i zgon; objawem charakterystycznym jest niemożność spożycia jakiegokolwiek płynu (stąd nazwa wodowstręt); rzadziej wścieklizna u zwierząt lub ludzi przebiega bez objawów pobudzeniowych, tzw. wścieklizna cicha. Zachorowanie na wściekliznę, jak dotąd, jest zawsze śmiertelne; zapobieganie u zwierząt: masowe szczepienia psów, wprowadza się również szczepienia zwierząt dzikich (podanie szczepionki z wyłożonym pokarmem); u ludzi narażonych na zakażenie wścieklizną stosuje się swoistą szczepionkę, niekiedy także immunoglobulinę swoistą. Szczególnie podejrzane o wściekliznę są zwierzęta wolno żyjące, które zachowują się w sposób dla nich nienormalny, np. lis, sarna, borsuk nie uciekające przed człowiekiem. Brak dotychczas dowodów na zakażenie się człowieka od chorego człowieka, od chorych gryzoni, np. myszy, szczurów, chomików.