wiriał

wiriał

[łac.],

fiz. skalarna wielkość charakteryzująca siły działające na układ punktów materialnych poruszających się w ograniczonym obszarze przestrzeni z nierelatywistycznymi prędkościami: W = −− ½ Σ_ii · _i, gdzie _i — siła działająca na i-ty punkt materialny, _i — wektor położenia tego punktu;

zgodnie z twierdzeniem o wiriale średnia energia kinet. układu jest równa średniemu wiriałowi. W mechanice klas. średnie wartości wielkości odpowiadają uśrednieniu po nieskończenie długim czasie, w mechanice kwantowej — kwantowym wartościom oczekiwanym, a w mechanice statyst. — uśrednieniu po zespole statystycznym. Pojęcie wiriału wprowadził 1870 R. Clausius.