traktaty z Indianami, tzw. traktaty numerowane,
umowy zawierane 1871–1921 przez Koronę brytyjską z plemionami indiańskimi na terytorium Kanady;
traktaty z Indianami
Encyklopedia PWN
umożliwiały władzom federalnym przejmowanie większości ziem na preriach i tworzenie rezerwatów indiańskich. Umowy z Indianami dotyczące handlu, pomocy wojskowej czy zakupu ziemi, zawierane w XVII i XVIII w. przez francuskie i brytyjskie władze kolonialne, rzadko były spisywane i miały niewielkie znaczenie; dopiero proklamacja króla Jerzego III z 1763 uznała prawa Indian do obszarów leżących na zachód od dorzecza Oceanu Atlantyckiego, a zakup tych ziem mógł być dokonywany jedynie w imieniu monarchy.
Początkowo transakcji dokonywano bez dokumentów; 1850 podpisano 2 traktaty z plemionami nad jeziorem Huron i Jeziorem Górnym — Korona brytyjska przejęła 129,5 tys. km2 ziemi na północ od Wielkich Jezior i stworzono 21 rezerwatów. Po zakupieniu 1869 przez Dominium Kanady ziem Kompanii Zatoki Hudsona podjęto negocjacje z Indianami, których do ustępstw skłaniały epidemie i głód; każdy z uzgodnionych traktatów otrzymywał numer (stąd nazwa). Najważniejsze (numery 1–7 z 1871–77) w zamian za oddanie ziemi gwarantowały plemionom niewielkie odszkodowania, zachowanie prawa polowań i połowów, finansowanie budowy i utrzymania szkół w rezerwatach, pomoc instruktorów rolnych, dostarczanie narzędzi rolniczych, nasion i zwierząt hodowlanych; większość traktatów zawierała postanowienia o zakazie handlu alkoholem; traktat 6. (1876) gwarantował dostawy niezbędnych leków oraz pomoc na wypadek głodu i epidemii; traktat 7. (1877) zawierał deklaracje pokoju i wzajemnej pomocy.
Podpisujący traktaty Indianie i ich potomkowie otrzymywali tzw. status Indianina, który miał być stanem przejściowym przed szybką asymilacją, w praktyce jednak wprowadzono system izolacji i dyskryminacji Indian; ci, którzy odmówili podpisania traktatów, pozostawali poza nawiasem społeczeństwa; zasadnicze zmiany nastąpiły dopiero na przełomie lat 60. i 70. XX w., ale próba likwidacji rezerwatów i zniesienia statusu Indianina spotkała się ze sprzeciwem Indian. Wiele terenów nie objętych traktatami (głównie nad Oceanem Spokojnym i na dalekiej północy) stało się po 1973 przedmiotem procesów sądowych, w których Indianie żądają od władz zwrotu ziemi i wypłaty odszkodowań.
