tarpan

tarpan, Equus gmelini,

gatunek ssaka z rzędu nieparzystokopytnych, wymarły przedstawiciel rodziny koniowatych, czasami traktowany jak osobny gat., częściej jako podgat. konia Przewalskiego, jeden z przodków konia domowego;

wys. w kłębie ok. 1,3 m, ubarwienie myszate, pręga wzdłuż grzbietu, ogon i krótka, stojąca grzywa — czarne; w epoce lodowcowej rozprzestrzeniony na obszarach całej Europy; najdłużej utrzymał się na stepach Ukrainy, gdzie 1876 padł ostatni okaz; prawdopodobnie istniała także forma leśna tarpana, jednakże już w XVIII w. zachował się on tylko w zwierzyńcu Zamoyskich k. Zamościa, zlikwidowanym w końcu XIX w.; z krzyżówek ostatnich okazów (rozdanych okolicznym chłopom) z różnymi rasami konia domowego powstały koniki polskie (zw. też biłgorajskimi); próby restytucji tarpana w latach międzywojennych w Polsce doprowadziły do uzyskania konia o cechach pierwotnych, żyjącego półdziko, ob. hodowanego m.in. w Popielnie, Białowieży i Zwierzyńcu.