smarowanie

smarowanie,

procesy zachodzące między powierzchniami trącymi ciał stałych, spowodowane wprowadzeniem środków smarnych; także czynność wprowadzania środków smarnych między trące powierzchnie.

Podstawowym celem s. jest zmniejszanie oporów ruchu (tarcia) oraz wyeliminowanie lub zminimalizowanie zużycia powierzchni. S. powoduje zastąpienie tarcia zewn. (suchego) ciał stałych tarciem wewn. w środku smarnym. Gdy powierzchnie współpracujące są całkowicie rozdzielone warstewką płynnego środka smarnego występuje tzw. tarcie płynne, wielokrotnie mniejsze niż zewn. tarcie suche; gdy rozdzielenie jest częściowe — występuje tzw. tarcie mieszane; gdy powierzchnie są rozdzielone smarem stałym, występuje s. w fazie stałej, którego mechanizm jest związany z tarciem wewn. w stałym smarze. Rozróżnia się s.: jednostkowe (jednopunktowe, indywidualne) i grupowe (wielopunktowe, centralne), ciągłe i nieciągłe (np. okresowe), ciśnieniowe (z użyciem pompy) i bezciśnieniowe (grawitacyjne, kapilarne), przelotowe (polegające na jednokrotnym przejściu środka smarnego przez miejsce tarcia, przy czym środek ten wypływa na zewnątrz i nie wraca do obiegu) i obiegowe (krążenie oleju w układzie zamkniętym), ręczne i automatyczne.