samar

wyk. A. Dukata/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

samar, Sm, samarium,

pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 62;

Symbol: Sm

Nazwa łacińska: Samarium

Liczba atomowa: 62

Pierwiastek promieniotwórczy: nie

Odkrycie: 1879

Odkrywca: Lecoq de Boisbaudran Paul Émile

względna masa atomowa 150,36; s. należy do rodziny lantanowców; metal srebrzystobiały; temperatura topnienia ok. 1077°C, temperatura wrzenia 1791°C, gęstość 7,52 g/cm³; stopnie utlenienia III i II (związki nietrwałe). W przyrodzie występuje razem z innymi lantanowcami; z mieszaniny lantanowców s. izoluje się technikami jonowymiennymi i ekstrakcyjnymi. Do najważniejszych związków samaru należą: tlenek Sm₂O₃, halogenki (np. SmCl₃, SmF₃), siarczek Sm₂S₃, azotany, siarczany. Samar (wraz z innymi lantanowcami) jest stosowany w lampach łukowych wykorzystywanych w kinematografii, jako domieszka materiałów używanych w technice laserowej i maserowej oraz składnik materiałów magnet. (np. SmCo₅); tlenek samaru jest stosowany w technice jądr. jako pochłaniacz neutronów, jako katalizator (dehydrogenacji i dehydratacji związków org.), składnik nadprzewodników wysokotemperaturowych, szkieł opt. pochłaniających promienie podczerwone. Samar odkrył 1879 P. Lecoq de Boisbaudran.