republiki burskie,
państwa utworzone w XIX w. w Afryce Południowej przez Burów (ob. Afrykanerzy), emigrujących z Kraju Przylądkowego.
republiki burskie
Encyklopedia PWN
Po zajęciu 1806 Kraju Przylądkowego przez Wielką Brytanię i utworzeniu Kolonii Przylądkowej oraz napływie od 1820 ang. kolonistów, Burowie, nie godząc się z bryt. supremacją i zniesieniem 1833 niewolnictwa (które było podstawą ich gospodarki), udali się 1835–48 na Wielką Wędrówkę (Wielki Trek) w głąb interioru obecnej RPA. Po walkach z plemionami Bantu utworzyli 6 republik: Natalię (1838, zajęta zbrojnie przez Brytyjczyków 1843), Transwal (1848, od 1856 pod nazwą Republika Południowoafryk., której niepodległość W. Brytania uznała 1852), Wolne Państwo Orania (Orania,1854, również uznana przez Wielką Brytanię), a ponadto 3 małe republiki (1882): Stellaland i Het Land Goosen (przyłączone 1884 do Beczuany) oraz Nową Rep. (1887 weszła w skład Rep. Południowoafryk.). B.r. miały ustrój demokr., jakkolwiek prawa polit. przysługiwały tylko białym; na czele państwa stał wyłaniany w głosowaniu powszechnym prezydent, istniały też parlament i rząd, a system wojsk. opierał się na powszechnym obowiązku służby wszystkich dorosłych obywateli. W wyniku II wojny ang.-burskiej (1899–1902) Rep. Południowoafryk. i Wolne Państwo Orania stały się koloniami Wielkiej Brytanii.
