pustki

pustki,

opuszczone osady wiejskie, gospodarstwa i pola;

zjawisko występujące w Europie XII–XVIII w., o niejednorodnej genezie i różnym znaczeniu w życiu społecznym i gospodarczym; pustki powstawały w rezultacie wyludnienia spowodowanego załamaniem gospodarki, klęskami żywiołowymi, wojnami, w wyniku zmian środowiska geograficznego, jak zaostrzenie klimatu lub wyjałowienie gleby, a także w efekcie przeobrażeń struktury osadnictwa związanych z kształtowaniem się w środkowowschodniej Europie XIII–XIV w. gmin miejskich i wiejskich, zastępujących mniejsze, ale bardziej liczne osady. W późnym średniowieczu pustki (zwłaszcza łany puste) występowały szczególnie licznie w Nowej Marchii, co łączyło się z kryzysem gospodarki wiejskiej i brakiem stabilizacji politycznej; istniały też licznie na ziemiach polskich, zwłaszcza w końcu XVI i w 1. połowie XVII w. (w Wielkopolsce obejmowały nawet do 40% całości areału), świadcząc o regresie polskiego rolnictwa i trudnościach w uzyskiwaniu siły roboczej przez folwarki.