przekaźnictwo synaptyczne
Encyklopedia PWN
Gdy impulsy nerwowe dojdą do zakończeń włókien presynaptycznych, powodują uwolnienie z nich do szczeliny synaptycznej porcji przekaźnika, który działa na swoiste receptory w błonie postsynaptycznej — jonotropowe lub metabotropowe; uczynnienie receptorów jonotropowych powoduje otwarcie związanych z nimi kanałów jon.; jony mogą wówczas przechodzić przez błonę komórkową z wnętrza neuronu na zewnątrz lub odwrotnie, dzięki czemu zmienia się ich stężenie w cytoplazmie, a przez to wielkość potencjału błonowego (potencjały bioelektryczne). Gdy do cytoplazmy wniknie pewna liczba elektrododatnich jonów sodowych (Na+), dojdzie do depolaryzacji błony komórkowej, czyli elektroujemny potencjał cytoplazmy komórki obniży się. Jeśli depolaryzacja osiągnie odpowiedni poziom, otwierają się dodatkowe kanały sodowe, jony sodowe lawinowo wnikają do cytoplazmy, stan depolaryzacji zwiększa się i zostaje wyzwolony potencjał czynnościowy. Potencjał ten następnie wędruje wzdłuż aksonu do jego zakończeń tworzących synapsy z kolejnym neuronem; uczynnienie receptorów metabotropowych powoduje zmianę struktury związanych z nimi białek G, które stając się aktywne uruchamiają enzymy katalizujące syntezę przekaźników wtórnych, które działają na odpowiednie enzymy i uruchamiają syntezę białek uczestniczących w procesie pobudzenia komórki.
Bogdan Sadowski
